Δευτέρα 29 Μαΐου 2017

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (ιη’) «Το μονύδριο της Αγίας Θεοδοσίας στη Χώρα της Νάξου»

«Το μονύδριο της Αγίας Θεοδοσίας στη Χώρα της Νάξου»

Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου

Ιερός Ναός Αγίας Θεοδοσίας πόλεως Νάξου
Ο ιερός ναός της Αγίας Θεοδοσίας βρίσκεται στην είσοδο της Χώρας, στο νοτιοανατολικό άκρο του Νεοχωρίου επί του κεντρικού δρόμου που οδηγεί στην ενδοχώρα του νησιού. Στα έγγραφα του 17ου αιώνα μαρτυρείται ως «τρεις εκκλησιές» (Αγία Θεοδοσία, Ταξιάρχης, Άγιος Σεβαστιανός) κι αποτελούσε την εποχή εκείνη χώρο συγκέντρωσης των κατοίκων της πόλης για κάθε είδους εμπορική και χρηματική συναλλαγή. 

Εικ. 1 Εξωτερική όψη του παρεκκλησίου των Ταξιαρχών
Μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα το κτιριακό συγκρότημα του μικρού μοναστηριού της Αγίας Θεοδοσίας ήταν ελεύθερο από παντού 1. Με το πέρασμα των ετών όμως ο χώρος των κελλιών καταπατήθηκε για να κτιστούν οι σύγχρονες οικοδομές. Ο ναός έχει μικρές διαστάσεις, είναι απλός καμαροσκεπής και επικοινωνεί εσωτερικά μέσω τοξωτού περάσματος με το επίσης καμαροσκεπές παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών (εικ. 1). Στη βόρεια πλευρά του ναού της Αγίας Θεοδοσίας – που αποτελούσε το καθολικό της μονής – προσκολλήθηκε στα χρόνια της Ενετοκρατίας το επίσης καμαροσκεπές αλλά χωρίς αψίδα ρωμαιοκαθολικό παρεκκλήσιο του Αγίου Σεβαστιανού. Στον κυρίως ναό διατηρείται το ξυλόγλυπτο τέμπλο (εικ. 2) και διασώζονται αξιόλογες εικόνες, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι η μεγάλη εικόνα της εν Κωνσταντινουπόλει μαρτυρησάσης κατά την περίοδο της εικονομαχίας Αγίας Θεοδοσίας, η οποία χρονολογείται στις αρχές του 15ου αιώνα (εικ. 3). 

Εικ. 2.  Το Τέμπλο του Ναού της Αγίας Θεοδοσίας

Εικ. 3 Η εικόνα της Αγίας Θεοδοσίας στο Τέμπλο

Ο Άγιος Νικόδημος, ο οποίος ευλαβούνταν πολύ της Αγία, αφού έφυγε από τη Νάξο και μετέβη στο Άγιον Όρος συνέθεσε ιδιαίτερη ασματική ακολουθία αφιερωμένη σε εκείνην. 


1 Μαστορόπουλος Γεώργιος, «Ναοί και μονύδρια της Χώρας Νάξου κατά την εποχή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη», ΕΕΚΜ, τόμος ιθ΄, Αθήνα 2005.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.