Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (ρκ΄) Τα Δοξαστικά των Αποστίχων του Εσπερινού του Βαρέως και Πλ. δ΄ Ήχου! Το Θεολόγου και Πρωτοψάλτου Θεόδωρου Ρόκα!

Το Δοξαστικό - Θεοτοκίο των Αποστίχων του Εσπερινού του Βαρέως Ήχου

"Ὑπὸ τὴν σὴν Δέσποινα σκέπην, πάντες οἱ γηγενεῖς, 

προσπεφευγότες βοῶμέν σοι· Θεοτόκε ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, 

ῥῦσαι ἡμᾶς ἐξ ἀμέτρων πταισμάτων, καὶ σῶσον τὰς ψυχάς ἡμῶν".

Ένα σύντομο δοξαστικό - θεοτοκίο, το ανωτέρω θεοτοκίο των αποστίχων του εσπερινού του Σαββάτου του βαρέως ήχου, το οποίο κάνει λόγο για ην Κυρία Θεοτόκο, την οποία χαρακτηρίζει ως "σκέπη", στην οποία προστρέχουν πάντες οι γηγενείς και της ζητούν την άμεση και άμετρη προστασία και σκέπη καθώς και τη λύτρωση των όσων πταισμάτων προκειμένου να λάβουν τη σωτηρία τους.

Όμως η παροχή της σωτηρίας δεν είναι έργο της Θεοτόκου, αλλά αποκλειστικό έργο του Ζωοδότη Ιησού Χριστού. Γιατί όμως ο υμνογράφος, που εκπροσωπεί ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, να ζητά τη σωτηρία από τη Θεοτόκο; Γιατί πολύ απλά η Θεοτόκος είναι μεσίτρια που μεσιτεύει στον Υιό της για χάρη του ανθρώπου και ζητά από Εκείνον να παράσχει τη σωτηρία στον άνθρωπο.

Το Δοξαστικό - Θεοτοκίο των Αποστίχων του Εσπερινού του Πλ. δ' ήχου

"Ἀνύμφευτε Παρθένε, ἡ τὸν Θεὸν ἀφράστως συλλαβοῦσα σαρκί, 

Μήτηρ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου, σῶν οἰκετῶν παρακλήσεις δέχου Πανάμωμε, 

ἡ πᾶσι χορηγοῦσα καθαρισμὸν τῶν πταισμάτων, νῦν τὰς ἡμῶν ἱκεσίας προσδεχομένη, 

δυσώπει σωθῆναι πάντας ἡμᾶς".

Η Κυρία Θεοτόκος στο ανωτέρω δοξαστικό - θεοτοκίο των αποστίχων του εσπερινού του Σαββάτου του πλαγίου τετάρτου ήχου (πλ. δ') αναφέρεται ως "Ανύμφευτος Παρθένος". Δηλ. ως γυναίκα παρθένος που δεν γεύτηκε την πείρα και την εμπειρία του γάμου. Γιατί κάνει αυτή τη νύξη ο υμνογράφος; Γιατί τη στιγμή της συλλήψεως του Μεσσία, κατά τη στιγμή της γεννήσεώς του και μετά τη γέννησή του Σωτήρα Χριστού δεν διέρρηξε τους δεσμούς της παρθενίας της αλλά παράμεινε Παρθένος. Πως γίνεται αυτό; Μα φυσικά εξ αιτίας του γεγονότος ότι η σύλληψη και γέννηση του Χριστού δεν ήταν φυσική αλλά υπερφυσική δεν συνετελέσθη με τη συνεργεία ανδρός αλλά με τη συνεργία του Παναγίου Πνεύματος.

Με τη φράση αυτή το ανωτέρω θεοτοκίο αποσκοπεί να προβάλλει ένα από τα βασικά δόγματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το δόγμα της αειπαρθενίας της Υπεραγίας Θεοτόκου. Λέγοντας "αειπαρθενία" - "αειπάρθενο" αναφερόμαστε στο γεγονός πως η Υπεραγία Θεοτόκος όχι μόνο κατά τη στιγμή της συλλήψεως αλλά και μετά τη γέννηση του Σωτήρος Χριστού παρέμεινε παρθένος ("άσπιλος" - "αμόλυντος" - "άφθορος" - "αειπάρθενος", δεν διερήγησαν δηλ. τα δεσμά της παρθενίας της.

Πως μπορεί να γίνει αυτό; Η απάντηση είναι μια, απλή και σαφέστατη. Η σύλληψη, κύηση και γέννηση του Σωτήρος Χριστού δεν ήταν φυσική αλλά υπερφυσική. Δεν συνετελέσθη με τη συνεύρεση ανδρός και γυναικός αλλά με τη συνεργεία του Παναγίου Πνεύματος. Ο Υιός και Λόγος του Θεού εκένωσε εαυτόν και ενοίκησε στην γαστέρα της Κυρίας Θεοτόκου, η οποία ως εκπρόσωπος ολόκληρου του ανθρώπινου γένους προσέφερε την ύπαρξή της για να συντελεστεί αυτό το μοναδικό, ανεπανάληπτο και συνάμα κοσμοσωτήριο γεγονός της ασπόρου συλλήψεως και σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού.