Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (μη’) «Ο άγνωστος στο κοινό βυζαντινός ναός του Αγίου Παντελεήμονα Σαντάνη»! Της Αρχαιολόγου Ειρήνης Βασιλάκη

                   
Ειρήνης Βασιλάκη
 Αρχαιολόγου


Εικ. 1
Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα Σαντάνη βρίσκεται στην περιοχή του Χαλκείου, στο λεκανοπέδιο της Τραγαίας. Αν και είναι σε κοντινή απόσταση από το κεντρικό οδικό δίκτυο, δίπλα στο μικρό γήπεδο ποδοσφαίρου του οικισμού, λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξη του και ακόμη λιγότεροι το γεγονός ότι είναι βυζαντινός. Είναι μικρών διαστάσεων, καμαροσκεπής και απλός στην κατασκευή του (εικ. 1 Άποψη του ναού βορειοδυτικά εξωτερικά). Έχει σοβατιστεί εξωτερικά και είναι κατάλευκος, με την οροφή του καλυμμένη με κεραμίδια. Η θύρα εισόδου βρίσκεται στη δυτική πλευρά, ενώ το μνημείο φέρει ελάχιστα παράθυρα και θυρίδες για φωτισμό (εικ 2 Η νότια πλευρά του ναού με την αντηρίδα στήριξης), (εικ. 3 Ο χώρος εισόδου στο μνημείο), (εικ. 4 Η είσοδος από το εσωτερικό). Η εκκλησία εσωτερικά φέρει πλούσιο ζωγραφικό διάκοσμο σε καλή κατάσταση διατήρησης. 

Εικ. 2

Εικ. 3

Εικ. 4

Χρονολογείται στο 13ο αιώνα και αποδίδεται σε τοπικό εργαστήριο. Οι τοιχογραφίες εντοπίζονται κατά βάση στην αψίδα του Ιερού, αλλά και στο βόρειο τοίχο (εικ. 5 Άποψη του εσωτερικού του ναού από τα δυτικά). Στο τεταρτοσφαίριο απεικονίζεται η παράσταση της Δέησης με τον Παντοκράτορα στο μέσο, την Παναγία και τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο εκατέρωθεν (εικ. 6 Η Δέηση στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας). Χαμηλότερα στον ημικύλινδρο απεικονίζονται συλλειτουργούντες Ιεράρχες. Πρόκειται για το Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο, τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο και τον Άγιο Νικόλαο, οι οποίοι κρατούν παπύρους με ευχές (εικ. 7 Οι τέσσερις Ιεράρχες στον ημικύλινδρο της αψίδας). Διατηρείται, επιπλέον, η τοιχογραφία του πρωτομάρτυρα και διακόνου Στεφάνου, άλλου αγίου, τμήματα από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αλλά και από άλλες παραστάσεις.  

Εικ. 5

Εικ. 6

Εικ. 7

Η Αγία Τράπεζα αποτελείται από δύο λίθους, ίσως σε δεύτερη χρήση (εικ. 8 Η Αγία Τράπεζα του Ιερού). Στο βόρειο τοίχο ανοίγεται κόγχη, η οποία είναι και αυτή ζωγραφισμένη με διακοσμητικά μοτίβα (εικ. 9 Η κόγχη στο βόρειο τοίχο του ναού). Το δάπεδο του ναού είναι πλακοστρωμένο.

Εικ. 8

Εικ. 9

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.