Δευτέρα 6 Μαρτίου 2023

Ιστορικοσυγκριτική ανασκόπηση της Βυζαντινής Μουσικής - αλληλοδανεισμοί και θυγατρικές μουσικές παραδόσεις! Του Γεράσιμου-Σοφοκλή Παπαδόπουλου

Γεράσιμου - Σοφοκλή Παπαδόπουλου
Υποψήφιου Διδάκτορος 
Βυζαντινής Μουσικολογίας
Ε.Κ.Π.Α.



Ο υποψήφιος διδάκτορας βυζαντινής μουσικολογίας Γεράσιμος - Σοφοκλής Παπαδόπουλος κυκλοφόρησε πρόσφατα το άρθρο του με τίτλο «Ιστορικοσυγκριτική ανασκόπηση της Βυζαντινής Μουσικής - αλληλοδανεισμοί και θυγατρικές μουσικές παραδόσεις», το οποίο θα δημοσιεύουμε στην ιστοσελίδα μας χωρισμένο σε οκτώ ενότητες. 

Στο άρθρο του αυτό ο Γ.-Σ. Παπαδόπουλος, βασισμένος στις ιδέες της ιστορικοσυγκριτικής γλωσσολογίας, εξετάζει την εξελικτική ιστορία του Βυζαντινού Άσματος από τους πρώτους χρόνους εμφάνισής του μέχρι σήμερα, εστιάζοντας - από τη μία - στις ποικίλες επιρροές που δέχτηκε, και - από την άλλη - στις διάφορες επιδράσεις που άσκησε, καθώς και στις αυτόνομες θυγατρικές μουσικές παραδόσεις των οποίων υπήρξε κύριος πρόγονος.

Συγκεκριμένα εξετάζονται:

Α) περιπτώσεις παλαιών Ασμάτων που μαρτυρούν κοινή καταγωγή με το Βυζαντινό, όπως το Γρηγοριανό, το Αρμένικο, και το Συριακό,

Β) παράλληλες μαρτυρίες που συναινούν στη συνύπαρξη δύο διαφορετικών αντιλήψεων περί οκταηχίας, μία συριο-παλαιστινιακή που σχετίζεται με τους κύκλους της Ιερουσαλήμ, και μία περισσότερο ελληνοκεντρική που σχετίζεται με τους κύκλους της Κωνσταντινούπολης,

Γ) ψαλτικές επαφές της Δύσης με το Βυζάντιο κατά την περίοδο του Καρλομάγνου όπως αντικατοπτρίζονται στα μουσικά δυτικά χειρόγραφα,

Δ) οι διάφορες ψαλτικές παραδόσεις των Σλάβων, ως θυγατρικές της Βυζαντινής Μουσικής του 10ου αιώνα, και η εξέλιξή τους με εστίαση στις κατά περιόδους επαφές τους με την Κωνσταντινούπολη ή το Άγιο Όρος,

Ε) ενδείξεις για πολυφωνικές πρακτικές στο Βυζάντιο,

Στ) οι ψαλτικές παραδόσεις των Ιταλο-Αλβανών της Κάτω Ιταλίας, των Επτανησίων, και των Σέρβων, που αποτελούν παραγνωρισμένους επιγόνους του Βυζαντινού Άσματος,

Ζ) ενδείξεις για επιδράσεις της οθωμανικής μουσικής για τον καθορισμό του σημερινού Νεοβυζαντινού Άσματος, καθώς και μαρτυρίες για το ψαλτικό χάος που επικρατούσε την περίοδο πριν την μεταρρύθμιση των Τριών Δασκάλων.

Η τελευταία ενότητα (Η) φέρει τον τίτλο «Είναι το Νεοβυζαντινό Μέλος “αυθεντικός” απόγονος του μεσαιωνικού Βυζαντινού Άσματος;» και εξετάζει κατά πόσο βασικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης ψαλτικής τέχνης, όπως τα διαστήματα, ο ρυθμός, οι στερεοτυπικές φράσεις («θέσεις»), και το ψαλτικό στυλ («ύφος»), έχουν παραδοθεί αυτούσια από τους βυζαντινούς χρόνους μέχρι τις μέρες μας.

Τέλος, τα συνολικά ευρήματα του άρθρου συμπυκνώνονται σε ένα «Ιστορικοσυγκριτικό Χρονολόγιο του Βυζαντινού Μέλους», το οποίο και δημοσιεύουμε παρακάτω.

Όσοι εκ των φιλόμουσων αναγνωστών επιθυμούν να διαβάσουν το εν λόγω άρθρο, μπορούν να το κατεβάσουν ολόκληρο ΕΔΩ

Κατεβάστε σε μορφή pdf Χρονολόγιο Ιστορικοσυγκριτικό 









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.