Μελίσματα Ψαλτικής (τιγ΄) Κυριακή τού Ασώτου! 28.02.2021

Μελίσματα Ψαλτικής

Κυριακή τού Ασώτου

Ήχος Πλ.α΄, Εωθινό Ε΄

Περιεχόμενα Αναρτήσεως:

α) "Εις αναμάρτητον χώραν..." Στιχηρό Ιδιόμελο του Εσπερινού τής Κυριακής τού Ασώτου. Ήχος Α΄. Ψάλλει ο Καθηγούμενος τής Ιεράς Μονής Δοχειαρίου Αγίου Όρους π. Αμφιλόχιος Δοχειαρίτης.

β) "Επιγνώμεν αδελφοί..." Στιχηρό Ιδιόμελο του Εσπερινού τής Κυριακής τού Ασώτου. Μέλος Θρασύβουλου Στανίτσα, Ήχος Α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης Σπυρίδων Κιζιρίδης.

γ) "Ω πόσων αγαθών..." Δοξαστικό των Στιχηρών του Εσπερινού τής Κυριακής τού Ασώτου. Μέλος Θρασύβουλου Στανίτσα, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.

δ) "Πάτερ αγαθέ..."Δοξαστικό των Αίνων τής Κυριακής τού Ασώτου. Ήχος Πλ.β΄. Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.

ε) "Οι τα Χερουβείμ..." Χερουβικός Ύμνος. Μέλος Αντωνίου ιερέως & Νομοφύλακος, Ήχος Πλ.α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τής Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης Ιωάννης Χασανίδης.

στ) "Αινείτε τον Κύριον..." Κοινωνικό τής Κυριακής. Μέλος Αγίου Ιωάννου τού Κουκουζέλη, Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει ο Χορός Ψαλτών "Οι Μαΐστορες τής Ψαλτικής Τέχνης" υπό την χοραρχία τού Ομότιμου Καθηγητή τού Πανεπιστημίου Αθηνών Γρηγορίου Στάθη. 

Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο! Κυριακή τού Ασώτου! 28.02.2021

Οι Ακολουθίες τού Εσπερινού, τού Όρθρου και τής Θείας Λειτουργίας σε παρασημαντική τής Κυριακής τού Ασώτου.

Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία μελών: Α) papline.gr., Β) Χρήστος Τσακίρογλου, Γ) Κωνσταντίνος Γράμπας (porphyrios.gr)

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 28η Φεβρουαρίου έως 6η Μαρτίου 2021!

Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Αναγγελία σειράς Διαδικτυακών Σεμιναρίων! Θα διδάξει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης! ( Ηλεκτρονική δήλωση ενδιαφέροντος)

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε στους φιλόμουσους αναγνώστες μας, ότι ο Σύλλογος Λόγιας Εξωτερικής και Εκκλησιαστικής Μουσικής που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, πρόκειται να διοργανώσει σειρά Διαδικτυακών Σεμιναρίων, στα οποία θα διδάξει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.

Εν συνεχεία παραθέτουμε την ακριβή Αναγγελία όπως αυτή διατυπώθηκε από την επίσημη σελίδα τού Συλλόγου στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook, καθώς και τον σύνδεσμο για τη συμπλήρωση τής ηλεκτρονικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος!

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΟΓΙΑΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ 

                                                                     Θεσσαλονίκη 24 Φεβρουαρίου 2021

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ

«Τὰ ὑπερφυῆ σιωπῇ χρὴ τιμᾶσθαι» 

         Φέρεται εἰς γνῶσιν τῶν ἀγαπητῶν φιλομούσων ἱεροψαλτῶν, διακόνων, ἱερέων κ.λπ., ὅτι ὁ Σύλλογός μας προτίθεται νά διοργανώσει σειρὰ ἐπιμορφωτικῶν σεμιναρίων μὲ κεντρικὸ θέμα: 

«Εἰσαγωγὴ στὴν ἔκφραση τῆς πατρώας ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς». 

Θὰ διδάξει ὁ Ἄρχων Πρωτοψάλτης τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, κ. Παναγιώτης Νεοχωρίτης. 

    Τὰ σεμινάρια θά πραγματοποιηθοῦν ἐξ ἀποστάσεως, μέ τὴ χρήση διαδικτυακῶν μέσων καὶ ἡ ἔναρξή τους ἐκτιμᾶται ὅτι θά γίνει ἀμέσως μετὰ τὸ Πάσχα τοῦ τρέχοντος ἔτους. 

     Ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴ συμμετοχὴ ἑκάστου ἐνδιαφερομένου ἀποτελεῖ ἡ καλὴ γνώση τῆς παρασημαντικῆς, τῶν ἤχων, τῶν διαστημάτων καὶ λοιπῶν τεχνικῶν στοιχείων τῆς μουσικῆς, καθώς καὶ ἡ συστηματικὴ παρακολούθηση τῶν σεμιναριακῶν μαθημάτων.

    Καλοῦνται λοιπὸν, ὅσοι ἐπιθυμοῦν καί πληροῦν τίς παραπάνω προϋποθέσεις, νὰ ἐκδηλώσουν τὸ ἐνδιαφέρον τους ἀκολουθώντας τὸν παρακάτω σύνδεσμο:

Το αναλόγιο φέρει μεγάλη ευλογία αλλά και ευθύνη. Του Πανοσ. Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

Πανοσ. Αρχιμανδρίτου

Παύλου Παπαδόπουλου

Εφημερίου Ι.Ν. Αγίου Μηνά Ναούσης

Το να διακονείς στο αναλόγιο είναι μεγάλη ευλογία. Είναι μεγάλη ευλογία αλλά και μεγάλη ευθύνη.

Χρειάζεται να γνωρίζεις όχι απλά βυζαντινή μουσική, όχι μόνο τυπικό (τι θα πεις, πότε θα το πεις) αλλά κυρίως να έχεις εκκλησιαστικό φρόνημα.

Ο Θεός μου έδωσε την ευκαιρία να διακονήσω σε αναλόγια δίπλα σε καταξιωμένους και έμπειρους ιεροψάλτες.

Η αγάπη μου για την ψαλτική τέχνη είναι μεγάλη.

Την αγαπώ την βυζαντινή μουσική διότι είναι η μουσική της λογικής λατρείας μας. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η βυζαντινή μουσική αναπτύχθηκε ώστε να εξυπηρετεί τα Ιερά Μυστήρια και όχι να χρησιμοποιείται σε συναυλιακούς χώρους. Για να μην παρεξηγηθώ: Μέσα στους χώρους του Ιερού Ναού, μέσα στην λατρεία είναι κυρίως η θέση της. Εάν χρησιμοποιείται και εκτός των Ιερών Ναών, εκτός της λατρείας μας είναι κάτι το έκτακτο και φυσικά δεν είναι κάτι το κακό.

(Μουσικό κείμενο) Δοξαστικό Αίνων Οσίου Εφραίμ Κατουνακιώτου, Μέλος Άγγελου Σέφκα

Το Δοξαστικό των Αίνων τής εορτής τού Οσίου Εφραίμ Κατουνακιώτου (+1998) που εορτάζει στις 27 Φεβρουαρίου.

Το μέλος είναι τού Λαμπαδαρίου τού Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Διαβατών Θεσσαλονίκης Άγγελου Σέφκα.

Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Μελίσματα Ψαλτικής (τιβ΄) Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου! 21.02.2021

Μελίσματα Ψαλτικής

Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου

Ήχος Δ΄, Εωθινό Δ΄

Τῇ αὐτῇ ἡμέρα τῆς τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ παραβολῆς μνείαν ποιούμεθα.

Περιεχόμενα Αναρτήσεως:

α) "Μή προσευξώμεθα φαρισαϊκώς..., Φαρισαίος κενοδοξία νικώμενος..." Στιχηρά Ιδιόμελα τού Εσπερινού τής Κυριακής τού Τελώνου και τού Φαρισαίου. Μέλος Θρασύβουλου Στανίτσα, Ήχος Α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης Σπυρίδων Κιζιρίδης.

β) "Ο δια σε Θεοπάτωρ..." Δογματικό Θεοτοκίο τής Οκτωήχου. Ήχος Δ΄. Ψάλλει ο Λαμπαδάριου τού Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Βουλιαγμένης Ευάγγελος Κίσσας. 

γ) "Παντοκράτορ Κύριε..." Δοξαστικό των Στιχηρών τού Εσπερινού τής Κυριακής τού Τελώνου και του Φαρισαίου. Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πλ.δ΄. Ψάλλουν Δοχειαρίτες Πατέρες.

δ) "Βεβαρημένων των οφθαλμών.." Δοξαστικό Αποστίχων τού Εσπερινού τής Κυριακής τού Τελώνου και του Φαρισαίου. Μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, Ήχος Πλ.α΄. Ψάλλουν Δοχειαρίτες Πατέρες.

ε) "Τού Τελώνου και τού Φαρισαίου..."  Στιχηρό Ιδιόμελο των Αίνων τής Κυριακής τού Τελώνου και τού Φαρισαίου. Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.

στ) "Ταις εξ έργων καυχήσεσι..." Δοξαστικό των Αίνων τής Κυριακής τού Τελώνου και τού Φαρισαίου. Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.

(Αφιέρωμα) 40 μέρες από την εκδημία τού Άρχοντος Πρωτοψάλτου τής Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως Χαρίλαου Ταλαδώρου. Γράφει ο Αθανάσιος Βουγιουκλής.

Αθανάσιος Βουγιουκλής

Άρχων Υμνωδός τής Μ.τ.Χ.Ε.

Χαρίλαος Ταλιαδώρος

Ήθελα από καιρό να διατυπώσω κάποιες σκέψεις περί του φαινομένου που ακούει στο όνομα Χαρίλαος Ταλιαδώρος. Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ημερών από την εκδημία τού Άρχοντος (19.02.2021), αλλά και κατόπιν προτροπής τού Διαχειριστού τής ψαλτικής ιστοσελίδας naxioimelistes.blogspot.gr κ. Δημητρίου Παπάνη, μου δίνεται η ευκαιρία να σκιαγραφήσω κατά την δική μου αντίληψη και οπτική, γιατί ο Χαρίλαος Ταλιαδώρος θα μείνει στην ιστορία της ψαλτικής τέχνης ως ο ανεπανάληπτος, ο Μέγιστος του αναλογίου και τολμώ να πω Είς εκ των μεγίστων όλων των εποχών.

Ο Ταλιαδώρος ήταν από τις περιπτώσεις εκείνες τις πολύ σπάνιες, που συγκεντρώνουν όλες τις αρετές και τα χαρίσματα που απαιτεί το λειτούργημα του αναλογίου, συμπυκνωμένες και σε τέλειο βαθμό. Διότι δεν ήταν μόνο ( και ευτυχώς ) το Θείο δώρο της φωνής Άνωθεν, που δύναται από μόνο του να δημιουργήσει αυτόν τον θρύλο και να κατατάξει έναν άνθρωπο, εκεί που έχει καταταγεί ήδη ζών ο Ταλιαδώρος. Είναι αμέτρητα στοιχεία αλληλοσυμπληρούμενα, που αθροιστικά δημιουργούν αυτό το Θαύμα, το οποίο προσπαθούμε άπαντες να ερμηνεύσουμε και να εξηγήσουμε.

Εν πρώτοις, αναμφισβήτητα ο Ταλιαδώρος "σφραγίσθηκε" με δώρημα τέλειον Άνωθεν, ένα σπάνιο φωνητικό χάρισμα πολύ μεγάλης αξίας, που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να γράψει την ίδια ιστορία και σε οποιοδήποτε άλλο είδος μουσικής αναμφίβολα. Τον κέρδισε η ψαλτική, τον έχασε ίσως κάτι άλλο. Μία φωνή, που εκτός όλων των σπάνιων χαρακτηριστικών της, ήταν και τοποθετημένη στην μάσκα από μόνη της. Το δώρο όμως αυτό ο Ταλιαδώρος το διαφύλαξε ως κόρην οφθαλμού και συγχρόνως το αξιοποίησε εκατονταπλάσια και το ανέδειξε στον υπέρτατο βαθμό, διότι πολύ απλά ΕΙΧΕ ΜΥΑΛΟ. Και για να γίνει αυτό πλέον κατανοητό, ας πάμε στα επί μέρους πέραν του χαρίσματος της πρώτης ύλης που είναι η φωνή.

Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο! Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου! 21.02.2021

 Καλό Τριώδιο

Οι Ακολουθίες τού Εσπερινού, τού Όρθρου και τής Θείας Λειτουργίας σε παρασημαντική τής Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου.

Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία μελών: Α) Κωνσταντίνος Γράμπας (porphyrios.gr), Β) Χρήστος Τσακίρογλου, Γ) papline.gr.

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 21η έως 27η Φεβρουαρίου 2021!

 Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί τού Βυζαντίου και τού Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους! Μέρος Γ΄ (Μανουήλ ο Παλαιός Χρυσάφης,Κύριλλος Μαρμαρηνός, Χρύσανθος εκ Μαδύτων)! Του Άγγελου Σέφκα

                                                     Συνέχεια από το Δεύτερο Μέρος

Άγγελου Σέφκα

Φιλολόγου - Ψάλτου

Μανουήλ ο Παλαιός Χρυσάφης

Η ευαγγελική ρύση, «οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη»[1], όπως ίσχυσε για τους αγίους Αποστόλους, που ο χαριτωμένος βίος τους υπέπιπτε στην αντίληψη όλων, σα να ήταν μια πόλη που βρίσκεται σε μια βουνοπλαγιά η οποία δεν είναι δυνατόν να κρυφτεί, έτσι ισχύει και με το έργο του μεγάλου μελουργού, υμνογράφου και θεωρητικού[2] Μανουήλ του Παλαιού Χρυσάφη.

Ο Μανουήλ Χρυσάφης γεννήθηκε το πρώτο μισό του 15ου αι., υποθετικά μεταξύ 1410 και 1420, στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης και πέθανε το γ’ τέταρτο του 15ου αι. Κατά καιρούς πολλοί τον παρουσιάζουν, μάλλον εσφαλμένα, ως Λαμπαδάριο της Αγίας Σοφίας[3], αν και στις περισσότερες ανθολογίες του συνήθως συναντούμε τον τίτλο του ως εξής: «λαμπαδάριος του εὐαγοῦς και βασιλικοῦ κλήρου»[4], τίτλος που επιβεβαιώνει και τη στενή σχέση του με τον Κωνσταντίνο ΙΑ’ τον Παλαιολόγο. Ο Μανουήλ μετά την Άλωση καταφεύγει στην Πελοπόννησο και αργότερα περνά στην Κρήτη. Επιπλέον, υπάρχουν μαρτυρίες για εγκατάστασή του στη Σερβία. Από τους επιφανέστερους μαθητές του υπήρξε ο Γεράσιμος Χαλκεόπουλος[5].

(Μουσική Συλλογή) Η Πάντρεπνος πάνυ -ΤΡΙΩΔΙΟΝ ! Επιμέλεια Λουκάς Λουκά και π. Γεράσιμος Αγιορείτης

Μουσική Συλλογή Τριωδίου (ἀπό Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου μέχρι τήν Κυριακή τῶν Βαΐων) περιέχουσα τὰ τῶν Κυριακῶν τοῦ Τριωδίου, Ἰδιόμελα, Προσόμοια καὶ Δοξαστικὰ τῶν τε Ἑσπερίων, Ἀποστίχων καὶ Αἴνων, ὡς καὶ Ἀπολυτίκια, Κοντάκια καὶ Ἰδιόμελα Ν΄ Ψαλμοῦ, ἐρανισθέντα κυρίως παρὰ τῶν ἀειμνήστων διδασκάλων Π. Κηλτζανίδου, Θρ. Στανίτσα καὶ πρωτ. Κ. Παπαγιάννη.

Χάριν πληρότητος, προσετέθησαν ἔτι τὰ τῶν Σαββάτων τῶν Ψυχῶν καὶ τοῦ Λαζάρου, ὡς καὶ τὰ τῶν Κατανυκτικῶν Ἑσπερινῶν.

Ἡ ἐπιμέλεια τῆς συλλογῆς εἶναι ἀπό τόν κ. Λουκᾶ Λουκᾶ καί τόν π. Γεράσιμο Μοναχὸ Ἁγιορείτη.

Μπορείτε να κατεβάσετε την Συλλογή

Α) Για χρήση tablet ΕΔΩ

B) Για Α4 Εκτύπωση ΕΔΩ

Εν συνεχεία παραθέτουμε στους αναγνώστες μας τα Περιεχόμενα της συγκεκριμένης Συλλογής.

Μελίσματα Ψαλτικής (τια΄) Κυριακή ΚΖ΄ Ματθαίου (14.02.2021)

Μελίσματα Ψαλτικής

Κυριακή ΚΖ΄ Ματθαίου

Ήχος Γ΄, Εωθινό Γ΄

                                           

Περιεχόμενα Αναρτήσεως:

α) "Ανοίξω το στόμα μου..." Καταβασίες τής Θεοτόκου, Ήχος Δ΄. Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ε. Παναγιώτης Νεοχωρίτης και ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης Σπυρίδων Κιζιρίδης.

β) "Της Μαγδαληνής Μαρίας...":  Γ΄ Εωθινό Δοξαστικό τής Οκτωήχου.

γ) "Οι τα Χερουβείμ..." Χερουβικός Ύμνος. Μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, Ήχος Γ΄. Ψάλλουν Γρηγοριάτες Πατέρες.

δ) "Άξιον εστίν..." Μεγαλυνάριο τής Θεοτόκου. Μέλος Πέτρου Βυζαντίου Αγιοταφίτου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Ιεροψαλτικός Σύλλογος Θηβών υπό την χοραρχία τού Πρωτοψάλτου Αντωνίου Τσαρουχά.

ε) "Αινείτε τον Κύριον..." Κοινωνικό τής Κυριακής. Μέλος Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού Αγίου Λουκά Καβάλας Αρχέλαος Υψηλάντης.

Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο! Κυριακή ΚΖ΄ Ματθαίου! 14.02.2021

Οι Ακολουθίες τού Εσπερινού, τού Όρθρου και τής Θείας Λειτουργίας σε παρασημαντική τής Κυριακής ΚΖ΄ Ματθαίου.

Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία μελών: Α) Κωνσταντίνος Γράμπας (porphyrios.gr), Β) Χρήστος Τσακίρογλου, Γ) papline.gr.

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 14η έως 20ή Φεβρουαρίου 2021!

 Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Διαδικτυακή παρουσίαση Αναστασιματαρίων Κυριάκου Κουλιδά & Δανιήλ Πρωτοψάλτου! Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021

Ενημερώνουμε τους φιλόμουσους αναγνώστες για την διαδικτυακή παρουσίαση των δύο νεοεκδοθέντων αναστασιματαρίων, Κυριάκου Κουλιδά & Δανιήλ Πρωτοψάλτου.

Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου, 19.00

– ΔΩΡΕΑΝ μέσω ZOOM –

Πρόκειται για μία σημαντικότατη εργασία μουσικολογικού και ψαλτικού ενδιαφέροντος από τον Κυριάκο Τζουραμάνη, καθώς φέρνει στο φως και καθιστά προσιτά δύο παλαιά αναστασιματάρια που ανήκουν στο νέο στιχηραρικό είδος. Με το Αναστασιματάριο του Κουλιδά εμφανίζεται για πρώτη φορά στη χειρόγραφη παράδοση (το 1ο τέταρτο του 18ου αιώνα) το νέο στιχηραρικό είδος μελοποιίας, ενώ με το Αναστασιματάριο του Δανιήλ καταγράφεται για πρώτη φορά (μέσα 18ου αιώνα) η ψαλμώδηση των αναστάσιμων στιχηρών κατά το ύφος της Μ.τ.Χ.Ε στο νέο είδος μελοποιίας.

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί τού Βυζαντίου και τού Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους! (Μέρος Β΄ Εμμανουήλ Βρυέννιος, Γαβριήλ εκ Ξανθοπούλων)! Του Άγγελου Σέφκα

Συνέχεια από το Πρώτο Μέρος

Άγγελου Σέφκα

Φιλολόγου - Ψάλτου

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί

Μια τέχνη που η ηλικία της κοντεύει τα δύο χιλιάδες έτη σίγουρα έχει γνωρίσει στιγμές ακμής και παρακμής, στις οποίες την οδήγησαν πρόσωπα ή γεγονότα. Έτσι, συμβαίνει και με τη Βυζαντινή Μουσική. Μουσικοί νόες μεγάλου βεληνεκούς υπήρξαν υπεύθυνοι για το άγγιγμα του ναδίρ της. Βέβαια, ποιος μπορεί να αριθμήσει το πλήθος τόσων και τόσων σπουδαίων ανδρών και ποίους από αυτούς να ξεχωρίσει; Και μόνο κάποια ονόματα όπως των Αγιοπολιτών, του Οσίου Ιωάννου του Κουκουζέλους[1], του Μιχαήλ Βλεμύδου, του Ιωάννου Πλουσιαδηνού, του Ακακίου Χαλκεοπούλου, του Αποστόλου Κώνστα και τόσων άλλων προκαλούν δέος. Ενδεικτικά, με χρονικά και συγγραφικά κριτήρια, παρουσιάζονται στις παρακάτω σελίδες πέντε από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του «Βυζαντίου» και «Μεταβυζαντίου» επιδεικνύοντας το έργο και την προσφορά τους στην «Τέχνη του Δαμασκηνού».

- Εμμανουήλ Βρυέννιος

Εμμανουήλ ή, επί το χαριέστερον, Μανουήλ Βρυέννιος υπήρξε «ὁ ἐξοχώτερος τῶν θεωρητικῶν διδασκάλων τῆς μουσικῆς κατά τόν Μεσαίωνα»[2], και συνάμα εξαιρετικός μαθηματικός και αστρονόμος. Γεννήθηκε περί το 1275[3] στην Κωνσταντινούπολη και η μεγάλη ακμή του σημειώνεται από το 1320[4] έως τον θάνατό του, το 1340. Αν και το οικογενειακό όνομα «Βρυέννιος» έχει συνδεθεί με πολιτικούς του Βυζαντινίου, ο Μανουήλ δε φαίνεται να έχει κάποια σχέση με αυτούς. Ήδη, από το 1300 δίδασκε σε μεγάλη σχολή της πρωτεύουσας[5], στην οποία διετέλεσε σχολάρχης. Μαθητής του στο μάθημα της Αστρονομίας εχρημάτισε ο Θεόδωρος Μετοχίτης, ο μετέπειτα Μέγας Λογοθέτης του Ανδρονίκου Β’ του Παλαιολόγου, ενώ ο ίδιος ο Βρυέννιος υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Μιχαήλ Η’ του Παλαιολόγου (1223 - 1282[6]).

(Μουσικό κείμενο) Χερουβικό σε Ήχο Τρίτο! Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου (Εξήγηση Ιωάννου Αρβανίτη)

Χερουβικός Ύμνος σε Ήχο Τρίτο. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου σε εξήγηση τού Ερευνητή και Πρωτοψάλτου Ιωάννου Αρβανίτη

Το μέλος εμπεριέχεται στον Β΄ Τόμο τής Θείας Λειτουργίας τής Μουσικής Αθωνικής Βιβλιοθήκης που έχει επιμεληθεί το Ιερό Κουτλουμουσιανό Κελίον "Αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου" Αγίου Όρους.

Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Μελίσματα Ψαλτική (τι΄) Κυριακή ΙΣΤ΄ Ματθαίου! 07.02.2021

Μελίσματα Ψαλτικής

Κυριακή Ιστ΄ Ματθαίου

Ήχος Β΄, Εωθινό Β΄

Περιεχόμενα Αναρτήσεως:

α) "Ερευνάτε τας γραφάς..." Δοξαστικό τής Λιτής της εορτής τής Υπαπαντής. Ήχος Πλ.α΄. Ψάλλει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης τού Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών Σπυρίδων Περιστέρης.

β)  "Θεοτόκε η ελπίς..., Εν νόμου σκιά..." Ο Ειρμός τής Θ΄ Ωδής τής εορτής τής Υπαπαντής. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Λαμπαδάριος τού Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Διαβατών Θεσσαλονίκης Άγγελος Σέφκας.

γ) "Μετά μύρων..." Β΄ Εωθινό Δοξαστικό τής Οκτωήχου. Μέλος Γεωργίου Ραιδεστηνού, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τού Πανίερου Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου Στυλιανός Κοντακιώτης.

δ) "Οι τα Χερουβείμ..." Χερουβικός Ύμνος. Μέλος Θεοδώρου Φωκαέως, Ήχος Β΄. Ψάλλουν Γρηγοριάτες Πατέρες υπό την χοραρχία τού π. Θεοδοσίου Γρηγοριάτου.

ε) "Αινείτε τον Κύριον..." Κοινωνικό τής Κυριακής. Μέλος Αγ. Ιωάννου τού Δαμασκηνού, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού Αγίου Λουκά Καβάλας Αρχέλαος Υψηλάντης.

Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο! Κυριακή ΙΣΤ΄ Ματθαίου! 07.02.2021

Οι Ακολουθίες τού Εσπερινού, τού Όρθρου και τής Θείας Λειτουργίας σε παρασημαντική τής Κυριακής ΙΣΤ΄ Ματθαίου.

Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία μελών: Α) Κωνσταντίνος Γράμπας (porphyrios.gr), Β) Χρήστος Τσακίρογλου, Γ) papline.gr.

(Μουσικά κείμενα) Δοξαστικά Αγίου Φωτίου τού Μεγάλου (06.02)! Μέλος π. Σπυρίδωνος Ιερομονάχου!

Τα Δοξαστικά του Εσπερινού και των Αίνων τής Εορτής τού Αγίου Φωτίου τού Μεγάλου (06.02.2021)! Το μέλος είναι τού Μουσικολογιωτάτου Ιερομονάχου π. Σπυρίδωνος Σκορδίλη, κληρικού τής Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων!

Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 7η έως 13 Φεβρουαρίου 2021!

 Download σε μορφή pdf ΕΔΩ

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί τού Βυζαντίου και τού Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους! (Μέρος Α΄ Εισαγωγή) Του Φιλολόγου και Ψάλτου Άγγελου Σέφκα

Η παρούσα εργασία υλοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος «Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική», το οποίο διδάσκεται κατά το α’ εξάμηνο του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών πουδών των Σμημάτων Μουσικών πουδών και Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αποτελεί μια αναζήτηση των απαρχών Βυζαντινής Μουσικολογίας ανάμεσα σε μεγάλες προσωπικότητες, που συνέγραψαν θεωρητικά συγγράμματα και εγχειρίδια Θεωρίας της Βυζαντινής Μουσικής, κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Ευελπιστώ να φωτιστούν τυχόν σκοτεινά σημεία, να διεξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα και, ει δυνατόν, στο μέλλον να χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία αυτά για μια διεξοδικότερη έρευνα επί του θέματος. Αυτή η μικρή μελέτη αφιερώνεται στον προσωπικό μου θεωρητικό και εκτελεστή της Βυζαντινής Μουσικής, στον «πρὸ μικροῦ μεθ' ἡμῶν», στον αείμνηστο δάσκαλό μου Δημοσθένη Κουσκούκη, ως ελάχιστο αντίδωρο.

Άγγελου Σέφκα

Φιλολόγου - Ψάλτου

Εισαγωγικά

Είναι πράγματι δύσκολο να περιγράφεις και αναλύεις μια Τέχνη, πόσο μάλλον όταν εκείνη είναι βιωματική. Αυτό το δύσκολο εγχείρημα κλήθηκαν να φέρουν εις πέρας κάποιες σπουδαίες προσωπικότητες περιγράφοντας, αναλύοντας, επεξηγώντας και παρουσιάζοντας τον πλούτο της Βυζαντινής Μουσικής, μέσω των θεωρητικών τους συγγραμμάτων και εγχειριδίων. Η εργασία αυτή με τη σειρά της καλείται να ξεχωρίσει και να μελετήσεις ορισμένες από αυτές τις προσωπικότητες, τις πλέον σημαντικές, και να παρουσιάσει το έργο τους.

Αδιαμφισβήτητα, η Θεωρία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ψαλτικής Τέχνης και αμφότερες, με την ψαλτική Πράξη, χαρακτηρίζονται από έναν τρόπο «συζυγικής συμβίωσης» και αλληλοπεριχώρησης, καθώς η μία συμπληρώνει την άλλη. Σαφώς, όμως, η διαμόρφωση τους στο διάβα των αιώνων αποτελεί έργο μεγάλων μουσικών προσωπικοτήτων, με ποικίλη δράση στο χώρο της μουσικής. Επομένως, κοινόν όφελος θα αποτελούσε η παρουσίαση και ανάδειξη των μεγάλων Θεωρητικών και του πολυσχιδούς έργου τους, που ακόμα και αν χωρίζουν κάποιους τα χρόνια μισής χιλιετίας, τους ενώνει η αγάπη για την ίδια μουσική.

Μελίσματα Ψαλτικής (τθ΄) Μέλη τής Υπαπαντής τού Κυρίου! 02.02.2021

Μελίσματα Ψαλτικής

Μέλη τής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου

Τῇ Β' τοῦ μηνός Φεβρουαρίου, ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, 

ἐν ᾗ ἐδέξατο αὐτὸν εἰς τὰς ἀγκάλας αὐτοῦ ὁ δίκαιος Συμεών.

Περιεχόμενα Αναρτήσεως:

α) "Λεγε Συμεών..." Στιχηρό Ιδιόμελο τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Ήχος Α΄. Ψάλλει ο π. Χαρίτων Δοχειαρίτης

β) "Δεύτε και ημείς..." Στιχηρό Ιδιόμελο τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Ήχος Α΄. Ψάλλει ο Καθηγούμενος τής Ιεράς Μονής Δοχειαρίου Αγίου Όρους π. Αμφιλόχιος Δοχειαρίτης.

γ)"Ανοιγέσθω η πύλη..." Δοξαστικό των Στιχηρών τού Εσπερινού τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Μέλος Πέτρου Φιλανθίδου, Ήχος Πλ.β΄. Ψάλλουν Δοχειαρίτες Πατέρες

δ) "Ερευνάτε τάς γραφάς..." Δοξαστικό τής Λιτής τής  Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πλ.α΄. Ψάλλουν Νεοσκητιώτες Πατέρες.

ε) "Θεοτόκε η ελπίς..., Εν νόμω σκιά..." Ο Ειρμός τής Θ΄ Ωδής τού Κανόνος τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Μέλος επί τη βάσει Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Μητροπολίτης Ισπανίας & Πορτογαλίας κ. Βησσαρίων.

στ) "Ο εν χέρσι πρεσβυτικαίς..." Δοξαστικό των Αίνων τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Πλ.β΄.

Ψάλλει ο Χορός τής Σχολής Βυζαντινής Μουσικής τής Ι.Μ. Ηλείας (Παράρτημα Αμαλιάδας), υπό τήν χοραρχία τού Πρωτοψάλτου Αλέξανδρου Γεωργουλή.

(Μουσικό κείμενο) Δοξαστικό Αίνων Υπαπαντής τού Κυρίου, μέλος Γεωργίου Χατζηθεοδώρου!

Το Δοξαστικό των Αίνων τής Δεσποτοθεομητορικής εορτής τής Υπαπαντής τού Κυρίου. Το μέλος είναι τού Άρχοντος Μαΐστορος τής Μ.τ.Χ.Ε. Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, σε Ήχο Πλ.β΄.

Το μέλος είναι από το μουσικό βιβλίο "ΔΟΞΑΣΤΑΡΙΟΝ Ιεράς Μονής Παναγίας Έβρου", Τόμος Β΄, Κάλυμνος 2019, τού Άρχοντος Μαΐστορος τής Μ.τ.Χ.Ε. Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, τον οποίο και ευχαριστούμε πολύ για την άδεια να αναρτήσουμε το εν λόγω Δοξαστικό!

Download σε μορφή pdf ΕΔΩ