Με τη χάρη του Θεού ξεκινάει σήμερα μια νέα Θεματική Ενότητα με τίτλο «Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο». Η Ενότητα αυτή έχει ως σκοπό την ενημέρωση των αναγνωστών του ιστολογίου μας σχετικά με την πλούσια βυζαντινή ιστορία των ναών της Νάξου. Το νησί μας δεν έχει τυχαία χαρακτηριστεί ως ο Μυστράς του Αιγαίου. Εδώ έχουν εντοπιστεί περίπου 140 βυζαντινοί ναοί και περισσότερα από 180 τοιχογραφικά στρώματα. Ο αριθμός αυτός είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός αν αναλογιστεί κανείς ότι η Νάξος διασώζει μόνη της πολλές περισσότερες τοιχογραφίες από όσες διατηρούν όλες οι υπόλοιπες Κυκλάδες μαζί. Αλλά και στατιστικά – ως προς την πυκνότητα των ναών – έρχεται δεύτερη μετά την Κρήτη, την οποία ξεπερνάει όμως ως προς τη χρονική έκταση που καταλαμβάνουν τα σωζόμενα μνημεία της, από τον 6ο έως τον 15ο αιώνα (1.000 χρόνια). Την επιμέλεια και παρουσία των θεμάτων θα έχει η αρχαιολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (master) στη Διαχείριση Μνημείων κ. Ειρήνη Βασιλάκη την οποία και ευχαριστούμε πολύ.
«Ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής Καλλονής
με τις σπάνιες ανεικονικές τοιχογραφίες»
Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου
ΜΑ Διαχείρισης Μνημείων
Ιερός Ναός Αγίας Κυριακής Καλλονής Απειράνθου Νάξου |
Εντυπωσιάζει, όμως, τον επισκέπτη – προσκυνητή η αίσθηση ότι στέκεται εκεί αγέρωχο από τον 9ο αιώνα, δηλαδή για περίπου 1.200 χρόνια. Ο τοιχογραφικός του διάκοσμος και συγκεκριμένα η απεικόνιση πτηνών στον ημικύλινδρο της αψίδας (μέσα στο ιερό), αποτελεί μοναδική παράσταση τέτοιου τύπου σε όλη τη βυζαντινή οικουμένη και συνδέεται με την περίοδο της εικονομαχίας. Την περίοδο αυτή (726 – 843) απαγορευόταν η απεικόνιση των προσώπων του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων σε τοιχογραφίες και εικόνες. Έτσι οι εκκλησίες διακοσμούνταν με ζωικά, φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα.