Κυριακή 31 Ιουλίου 2016

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (α΄) Ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής Καλλονής με τις σπάνιες ανεικονικές τοιχογραφίες (της Ειρήνης Βασιλάκη)

Με τη χάρη του Θεού ξεκινάει σήμερα μια νέα Θεματική Ενότητα με τίτλο «Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο». Η Ενότητα αυτή έχει ως σκοπό την ενημέρωση των αναγνωστών του ιστολογίου μας σχετικά με την πλούσια βυζαντινή ιστορία των ναών της Νάξου. Το νησί μας δεν έχει τυχαία χαρακτηριστεί ως ο Μυστράς του Αιγαίου. Εδώ έχουν εντοπιστεί περίπου 140 βυζαντινοί ναοί και περισσότερα από 180 τοιχογραφικά στρώματα. Ο αριθμός αυτός είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός αν αναλογιστεί κανείς ότι η Νάξος διασώζει μόνη της πολλές περισσότερες τοιχογραφίες από όσες διατηρούν όλες οι υπόλοιπες Κυκλάδες μαζί. Αλλά και στατιστικά – ως προς την πυκνότητα των ναών – έρχεται δεύτερη μετά την Κρήτη, την οποία ξεπερνάει όμως ως προς τη χρονική έκταση που καταλαμβάνουν τα σωζόμενα μνημεία της, από τον 6ο έως τον 15ο αιώνα (1.000 χρόνια). Την επιμέλεια και παρουσία των θεμάτων θα έχει η αρχαιολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (master) στη Διαχείριση Μνημείων κ. Ειρήνη Βασιλάκη την οποία και ευχαριστούμε πολύ.

«Ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής Καλλονής
 με τις σπάνιες ανεικονικές τοιχογραφίες»

Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου
ΜΑ Διαχείρισης Μνημείων


Ιερός Ναός Αγίας Κυριακής Καλλονής Απειράνθου Νάξου
 Ένας από τους σπουδαιότερους βυζαντινούς ναούς της Νάξου, γνωστός για τις μοναδικές στον κόσμο ανεικονικές τοιχογραφίες του, είναι ο ναός της Αγίας Κυριακής Καλλονής. Ως προς την αρχιτεκτονική του το μνημείο δεν έχει ιδιαιτερότητες.
        Εντυπωσιάζει, όμως, τον επισκέπτη – προσκυνητή η αίσθηση ότι στέκεται εκεί αγέρωχο από τον 9ο αιώνα, δηλαδή για περίπου 1.200 χρόνια. Ο τοιχογραφικός του διάκοσμος και συγκεκριμένα η απεικόνιση πτηνών στον ημικύλινδρο της αψίδας (μέσα στο ιερό), αποτελεί μοναδική παράσταση τέτοιου τύπου σε όλη τη βυζαντινή οικουμένη και συνδέεται με την περίοδο της εικονομαχίας. Την περίοδο αυτή (726 – 843) απαγορευόταν η απεικόνιση των προσώπων του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων σε τοιχογραφίες και εικόνες. Έτσι οι εκκλησίες διακοσμούνταν με ζωικά, φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα.

Σάββατο 30 Ιουλίου 2016

Ιερά Αγρυπνία! 1η Αυγούστου 2016

Tην Δευτέρα 1η Αυγούστου 2016 και ώρα 8.30μ.μ θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία στον Ιερό Ναό Ταξιάρχου Μιχαήλ Κεραμίου Νάξου προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου. 

Κατά την διάρκεια της αγρυπνίας θα τεθεί προς προσκύνηση των πιστών η Ιερά Εικόνα της Παναγίας Μετοχιώτισσας

Πέρας Αγρυπνίας: 12.15 π.μ.

Μελίσματα Ψαλτικής (ξστ΄) Κυριακή Στ΄ Ματθαίου

Μελίσματα Ψαλτικής

Κυριακή Στ΄ Ματθαίου
Ήχος Πλ. α΄ Εωθινό Στ΄


Περιεχόμενα Αναρτήσεως:
α) "Κύριε εκέκραξα...". Κεκραγάριο Αργό. Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει Χορός Ψαλτών υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Γεωργίου Μακρυγιάννη.
β) "Εν τη ερυθρά θαλάσση...". Δογματικό Θεοτοκίο της Οκτωήχου. Μέλος Ιωάννου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Παναγίας Πράσινου Λόφου Ν. Ηρακλείου κ. Ζαχαρίας Καρούνης.
γ) "Η όντως είρήνη...". Εωθινό Στ΄. Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει ο αείμνηστος Άρχων Δομέστικος της Μ.τ.Χ.Ε. Ανδρέας Πετρόχειλος.
δ) "Χερουβικός Ύμνος". Μέλος Μάρκου Βασιλείου του εκ Σιατίστης, Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης και ο δεξιός Χορός του Ιερού Ναού Αγίας Ειρήνης Αιόλου κ. Μιχαήλ Ζάμπας. 
ε) "Αινείται τον Κύριον...". Κοινωνικό της Κυριακής. Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει ο Χορός Ψαλτών "Εργαστήρι Ψαλτικής", υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Αθανασίου Παϊβανά.

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016

Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (ε΄) Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του πλ. α' ήχου

Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του πλ. α' ήχου

Θεοδώρου Ρόκα 
Θεολόγου 
MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Ο Μωυσής και η διάβαση της Ερυθράς θάλασσας

"Ἐν τῇ Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ τῆς ἀπειρογάμου Νύμφης εἰκὼν διεγράφη ποτέ. 
Ἐκεῖ Μωϋσῆς διαιρέτης τοῦ ὕδατος, 
ἐνθάδε Γαβριὴλ ὑπηρέτης τοῦ θαύματος, 
τότε τὸν βυθόν ἐπέζευσεν ἀβρόχως, Ἰσραήλ, 
νῦν δὲ τὸν Χριστὸν ἐγέννησεν ἀσπόρως ἡ Παρθένος, 
ἡ θάλασσα μετὰ τὴν πάροδον τοῦ Ἰσραήλ, ἔμεινεν ἄβατος, 
ἡ ἄμεμπτος μετὰ τὴν κύησιν τοῦ Ἐμμανουήλ, ἔμεινεν ἄφθορος, 
ὁ ὢν καὶ προών, καὶ φανεὶς ὡς ἄνθρωπος, Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς".

Δογματικό Θεοτοκίο του πλ. α' ήχου, όπου γίνεται αναφορά για τον τρόπο της γεννήσεως του Σωτήρα Χριστού, όπου η Μητέρα Του η Κυρία Θεοτόκος κατά τη στιγμή της κυήσεως του Ιησού Χριστού και μετά την κύηση Του παρέμεινε άφθορος, δεν διερράγησαν τα δεσμά της παρθενίας της.

Τετάρτη 27 Ιουλίου 2016

Μελίσματα Ψαλτικής (ξε΄) Από την υμνολογία της Εκκλησίας μας

Από την Υμνολογία της Εκκλησίας μας!


Περιεχόμενα αναρτήσεως:
α) "Σήμερον εξέλαμψε...",Δοξαστικό των Αίνων εορτής Αγίου Παντελεήμονος. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Δ΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Κωνσταντίνος Βαγενάς.
β) "Μοναστριών την Καλλονήν...". Δοξαστικό Εσπερινού εορτής Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου. Μέλος Δοσιθέου Μοναχού, Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει Χορός Ψαλτών.
γ) "Σαλπίσωμεν εν σάλπιγγι ασμάτων...". Δοξαστικό των Αίνων εορτής Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου. Μέλος Δοσιθέου Μοναχού, Ήχος Πλ. α΄ . Ψάλλει Χορός Ψάλτων.
δ) "Εις μνημόσυνον αιώνιον...". Κοινωνικό της Εβδομάδος. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου σε εξήγηση Ιωάννου Αρβανίτη, Ήχος Δ΄ Άγια. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Νικόλαος Γιάννου
δ) "Παντάνασσα πανύμνητε...". Καλοφωνικός Ειρμός. Μέλος Μελετίου Σιναΐτου. Ψάλλει ο Λαμπαδάριος του Ιερού Ναού Παναγίας Παντανάσσης Πατρών κ. Κυριάκος Τζουραμάνης.

Τρίτη 26 Ιουλίου 2016

Τελετουργικά θέματα (ιε΄) Το θυμίαμα. Ιστορική εξέλιξη και χρήση στη χριστιανική λατρεία.(του Γεωργίου Ζαραβέλα)

Το θυμίαμα. Ιστορική εξέλιξη και χρήση στη χριστιανική λατρεία.

Γεωργίου Ζαραβέλα
Λειτουργιολόγου
Καθηγητού Θεολόγου
Α΄ Αρσακείου Γυμνασίου Ψυχικού




Το θυμίαμα αποτελεί συστατικό στοιχείο κάθε ιεράς τελετής της χριστιανικής Εκκλησίας. Η προσφορά θυμιάματος συνιστά δεδομένη και αυτονόητη πρακτική κάθε ακολουθίας, είτε τελείται στο ναό, είτε κατά μόνας. Η χρήση του θυμιάματος αποτελεί στοιχείο πολλών θρησκειών και τελετουργιών, το οποίο προσλήφθηκε και ανανοηματοδοτήθηκε από την Εκκλησία, ενώ έχει λάβει ιδιαίτερο χαρακτήρα και στη λαογραφία.

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

Κυριακή 24 Ιουλίου 2016

Κυριακάτικοι Στοχασμοί! Κυριακή Ε΄ Ματθαίου

Η θεραπεία των δύο δαιμονισμένων! 

Πανοσ. Αρχιμανδρίτου
π. Χερουβείμ Βελέτζα
Ιεροκήρυκα Ι.Μ. Κερκύρας

Το περιστατικό της θεραπείας δύο δαιμονισμένων μας διηγείται σήμερα ο ευαγγελιστής Ματθαίος, οι οποίοι κατοικούσαν σε μνήματα, έξω από την πόλη των Γαδαρηνών, και αποτελούσαν κίνδυνο για τους διερχόμενους ταξιδιώτες. Μόλις είδαν τον Χριστό, φώναξαν: “Τί έχεις μαζί μας, Ιησού, Υιέ του Θεού; ήρθες εδώ πρόωρα για να μας βασανίσεις;”. Ήταν τα δαιμόνια που μιλούσαν, και παρακαλούσαν τον Χριστό, αν τα διώξει, να τους επιτρέψει να πάνε στο κοπάδι των χοίρων που έβοσκε εκεί κοντά. “Πηγαίνετε”, τους λέει ο Ιησούς, και αμέσως άφησαν τους ανθρώπους και πήγαν στους χοίρους, και ολόκληρο το κοπάδι έπεσε στη θάλασσα και αφανίστηκε στα νερά. Τότε οι βοσκοί των χοίρων γύρισαν στην πόλη και διηγήθηκαν όσα είχαν συμβεί. Και σύσσωμος ο λαός βγήκε από την πόλη όχι για να υποδεχτεί τον Χριστό, αλλά για να Τον παρακαλέσει να φύγει από τα σύνορά τους, όπως και έγινε. 

Σάββατο 23 Ιουλίου 2016

Μελίσματα Ψαλτικής (ξδ΄) Μέλη Κυριακής Ε΄ Ματθαίου, Αγίας Άννης & Αγίας Παρασκευής

Μελίσματα Ψαλτικής
Μέλη Κυριακής Ε΄ Ματθαίου, Αγίας Άννης & Αγίας Παρασκευής
Ήχος Δ΄, Εωθινό Ε΄


Περιεχόμενα Αναρτήσεως
α) "Κύριε εκέκραξα...", Κεκραγάριο αργό. Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Άγια. Ψάλλει ο Γέρων π. Δαμασκηνός Νεοσκητιώτης.
β) "Ω των σοφών σου κρίματων Χριστέ...". Εωθινό Ε΄. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Πλ. α΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Πράσινου Λόφου κ. Ζαχαρίας Καρούνης.
γ) "Χερουβικός Ύμνος". Μέλος Πέτρου Εφεσίου, Ήχος Δ΄ Άγια. Ψάλλει Χορός Βατοπαιδινών Πατέρων.
δ) "Άξιον εστίν...". Εις το εξαιρέτως. Μέλος Θρασύβουλου Στανίτσα, Ήχος Τέταρτος Λέγετος. Ψάλλει ο Τοποτηρητής Πρωτοψάλτης του Πατριαρχικού Ναού Αγίου Γεωργίου
κ. Παναγιώτης Νεοχωρίτης. 
ε) "Αινείτε τον Κύριον". Κοινωνικό της Κυριακής. Μέλος Δημητρίου Σουρλαντζή, Ήχος Δ΄ Άγια. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίας Αικατερίνας Πετραλώνων κ. Δανιήλ Καραμπάσης.
στ) "Δεύτε φιλοπάρθενοι πάντες". Δοξαστικό των Αίνων εορτής Αγίας Άννης. Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Λαμπαδάριος του Ιερου Μητροπολιτικού Ναού Ζωοδόχου Πηγής πόλεως Νάξου κ. Δημήτριος Παπάνης.
ζ) "Παρθενομάρτυς αθληφόρε...". Δοξαστικό των στιχηρών του Εσπερινού Αγίας Παρασκευής, Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Ιωάννης Σταύρου
η) "Δεύτε πάντα της γης τα πέρατα...". Δοξαστικό Αποστίχων εορτής Αγίας Παρασκευής, Ήχος Πλ.β΄. Ψάλλει η Βυζαντινή Χορωδία Αγρινίου
θ) "Ἐν πόλει του Θεού ημών...". Δοξαστικό των Αίνων εορτής Αγίας Παρασκευής. Ήχος Β΄. Ψάλλει ο ο Λαμπαδάριος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίας Παρασκευής Λαγκαδά κ. Ραφαήλ Ασδρές.

Πέμπτη 21 Ιουλίου 2016

Τα αργά Βυζαντινά μελωδήματα! (του Γεωργίου Αγγελινάρα)

(Άρθρο του κ. Γεωργίου Αγγελινάρα στην εφημερίδα«Σαμιακόν Βήμα»)

Γεωργίου Αγγελινάρα
Άρχοντος Μαϊστορος της Μ.τ.Χ.Ε.

Ορισμένοι φιλεκκλήσιοι και φιλακόλουθοι πιστοί διαμαρτύρονται και δυσανασχετούν για τα ψαλλόμενα αργά Βυζαντινά μελωδήματα και απαιτούν όλοι οι ύμνοι να ψάλλονται σύντομα, προβάλλοντας ως δικαιολογία την κόπωση των εκκλησιαζομένων και το έωλο επιχείρημα ότι το εκκλησίασμα δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσει το κείμενο των «αργώς και μετά μέλους» ψαλλομένων ύμνων.

Οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θεοφόροι Πατέρες καθόρισαν τα μεν Αγιογραφικά κείμενα, ήτοι οι Ευαγγελικές και Αποστολικές περικοπές, καθώς και οι ευχές «Άσπιλε, αμόλυντε, άχραντε… Και δος ημίν Δέσποτα», να απαγγέλλονται εμμελώς σύμφωνα με την ενερμόνια χρόα του Κλιτού, το Προφητολόγιο και οι κατά περίστασιν ευχές ναλέγονται χύμα, δηλαδή με απλή ανάγνωση, ενώ οι ύμνοι οι οποίοι είναι ποιητικά κείμενα υψηλής θεολογικής εμπνεύσεως, να ψάλλονται άλλοι σε σύντομο μέλος, όπως παραδείγματος χάριν οι Κανόνες, τα Προσόμοια, τα Απολυτίκια και τα Κοντάκια, άλλοι σε αργοσύντομο μέλος, όπως είναι τα στιχηραρικά λεγόμενα μέλη, Κεκραγάρια, Πασαπνοάρια, Ιδιόμελα και Δοξαστικά και ελάχιστοι «αργώς και μετά μέλους», όπως είναι τα Χερουβικά και τα Κοινωνικά. Τα εισοδευτικά τροπάρια «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται» και «Ότε οι ένδοξοι Μαθηταί», το αργόν «Τη υπερμάχω», τα αργά Ιδιόμελα των Κατανυκτικών Εσπερινών, τα μεγάλα Προκείμενα και οι Καλοφωνικοί Ειρμοί είναι έργα μοναδικής Βυζαντινής μελουργικής τέχνης, τα οποία χειραγωγούν τους προσευχομένους στην μυσταγωγική ατμόσφαιρα της κατανύξεως που αποτελεί τη βασική επιδίωξη της Θείας Λατρείας και πρέπει να είναι βιωματική και εξυψωτική.

Τετάρτη 20 Ιουλίου 2016

Μελίσματα Ψαλτικής (ξγ΄) Μέλη εορτής Προφήτου Ηλιού

Μελίσματα Ψαλτικής

Μέλη εορτής Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου


Περιεχόμενα Αναρτήσεως:
α) "Δεύτε των ορθοδόξων το σύστημα...".Δοξαστικό των Στιχηρών του Εσπερινού εορτής Προφήτου Ηλιού. Μέλος Ιωάννου Σακελλαρίδου, Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Ανδρέας Παντελίδης.
β) "Προφήτα κήρυξ Χριστου...". Δοξαστικό των Αποστίχων εορτής Προφήτου Ηλιού. Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει ο τ. Άρχων Δομέστικος της Μ.τ.Χ.Ε. και Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Αγίου Σπυρίδωνος Αιγάλεω κ. Δημοσθένης Παϊκόπουλος
γ) "Των Προφητών τους ακραίμονας...". Δοξαστικό των Αίνων εορτής Προφήτου Ηλιού. Μέλος Πέτρου Φιλανθίδη, Ήχος Πλ. δ΄. Ψάλλει Χορός Καρακαλλινών Πατέρων
δ) "Ο ένσαρκος Άγγελος...". Απολυτίκιο εορτής Προφήτου Ηλιού. Μέλος Γεωργίου Κακουλίδη, Ήχος Δ΄. Ψάλλει η Οικογένεια του κ. Γεωργίου Κακουλίδη σε ηχογράφηση του 1978.
ε) "Θεοτόκε Παρθένε...". Θεομητορικός ύμνος. Μέλος Αβραάμ Ευθυμιάδη, Οκτάηχο Μάθημα. Ψάλλει Χορός Ψαλτών στην Πανήγυρη της Ιεράς Σταυροπηγιακής Μονής Προφήτου Ηλιού Θήρας.

Τρίτη 19 Ιουλίου 2016

Τελετουργικά Θέματα (ιδ΄) Η ιστορική εξέλιξη και η χρήση της καμπάνας (του Γεωργίου Ζαραβέλα).

Η ιστορική εξέλιξη και η χρήση της καμπάνας.


Γεωργίου Ζαραβέλα
Λειτουργιολόγου
Καθηγητού Θεολόγου
Α΄ Αρσακείου Γυμνασίου Ψυχικού


Καμπαναριό Ι.Ν. Παναγίας Δροσιανής Μονής Νάξου
Η καμπάνα αποτελεί λειτουργικό σκεύος και αναπόσπαστο εξάρτημα κάθε χριστιανικού ναού. Κάθε οίκος της εκκλησιαστικής σύναξης κοσμείται από μία ή περισσότερες από αυτές, είτε με χειροκίνητη και ταπεινή κρούση, είτε με μηχανοκίνητη, πολύπλοκη και πανηγυρική ηχώ. Η χρήση της αποσκοπεί στην ειδοποίηση των πιστών για τους καιρούς της προσευχής (όρθρος, εσπερινός κ.λπ.), την προσέλευση στα ιερά μυστήρια, αλλά και σε άλλες αφορμές, όπως στιγμές χαράς (εκλογή Επισκόπου, πανήγυρη Ναού) ή θλίψης (εκδημία πιστού), η υπενθύμιση της ώρας (σε ναούς, των οποίων το κωδωνοστάσιο περιλαμβάνει μηχανισμό ρολογιού), η ειδοποίηση για έκτακτα γεγονότα (πλημμύρα, πυρκαγιά) κ.α.

Κυριακή 17 Ιουλίου 2016

Κυριακάτικοι Στοχασμοί! Η Τέταρτη Οικουμενική Σύνοδος




Κυριακάτικοι Στοχασμοί

Η Τέταρτη Οικουμενική Σύνοδος

Πανοσ. Αρχιμανδρίτου
π. Χερουβείμ Βελέτζα
Ιεροκήρυκα Ι.Μ. Κερκύρας

Ο λεγόμενος «διάλογος» με τους Αντιχαλκηδόνιους, δηλαδή τους Χριστιανούς εκείνους που δεν δέχονται την Δ΄Οικουμενική Σύνοδο (που συνήλθε στην Χαλκηδόνα), φέρνει στο προσκήνιο και καθιστά επίκαιρα τα γεγονότα και κυρίως την Δογματική Θεολογία αυτής της Συνόδου. Έχουν διατυπωθεί από στόματα ορθοδόξων θεολόγων ότι οι Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου δεν εδογμάτισαν καλώς και άδικα κατεδίκασαν τον Ευτυχή και τον Διόσκορο· άλλοι λένε πως οι αντιχαλκηδόνιοι πιστεύουν ακριβώς ό,τι και οι Ορθόδοξοι, μόνο που διατυπώνουν με διαφορετικό τρόπο τα ίδια νοήματα· προτείνουν μάλιστα και άμεση ένωση μαζί τους, ως αποκατάσταση της «αδικίας» και της αποσχίσεώς τους επί τόσους αιώνες από το σώμα της Αγιωτάτης μας Εκκλησίας. Προσευχόμαστε βέβαια πάντοτε στον Κύριο «υπέρ της των πάντων ενώσεως», και οπωσδήποτε επιθυμούμε την ένωση με τους αδελφούς μας αντιχαλκηδονίους (Κόπτες ή Μονοφυσίτες της Αιγύπτου κλπ), από τη στιγμή όμως που θα αποδεχθούν ακαινοτόμητο και απαράλλακτη την Ορθόδοξη Θεολογία στο σύνολό της, και όχι ύστερα από υποχωρήσεις και αναθεωρήσεις των δογμάτων που μας παρέδωσαν οι Αγιώτατοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Ας δούμε όμως τα πράγματα με την σειρά: 

Σάββατο 16 Ιουλίου 2016

Μελίσματα Ψαλτικής (ξβ΄) Των Αγίων Πατέρων της εν Χαλκιδόνι Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος

Μελίσματα Ψαλτικής
Των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων της εν Χαλκιδόνι Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου
Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος
Ήχος Γ΄, Εωθινό Δ΄

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῶν Ἁγίων ἑξακοσίων τριάκοντα θεοφόρων Πατέρων 
τῆς ἐν Χαλκηδόνι Ἁγίας καὶ Οἰκουμενικῆς τετάρτης Συνόδου.


Περιεχόμενα Αναρτήσεως
α) "Κύριε εκέκραξα...", "Κατευθυνθήτω..". Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Χορός Ψαλτών "Τρίκκης Μελωδοί" υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου και Αναπληρωτού Καθηγητού του Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α. κ. Δημήτριος Μπαλαγεώργος
β) "Ω του παραδόξου θαύματος...", "Μάρτυς Μαρίνα Πανεύφημε...", "Μάρτυς Μαρίνα πανένδοξε...". Στιχηρά προσόμοια του εσπερινού της Εορτής της Αγίας Μαρίνας, Ήχος πλ.δ'. Ψάλλει ο "Χορός Ψαλτών Χίου" υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου και Δασκάλου της Ψαλτικής Τέχνης κ. Ηρακλή Μαλανδρίνου.
γ) "Τας μυστικάς...", Δοξαστικό του Εσπερινού των Αγίων Πατέρων. Μέλος Γεωργίου Σύρκα, Ήχος Πλ. β΄. Ψάλλει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης Γεώργιος Σύρκας.
δ) "Των Αγίων πατέρων ο χορός...". Δοξαστικό των Αίνων των Αγίων Πατέρων. Μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου, Ήχος Πλ. δ΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Ιερού  Ναού Αγίου Σάββα (Νοσοκομειακού) Αμπελοκήπων κ. Δημήτριος Κατσικλής.
ε) "Αθλητικήν οδεύσασα οδόν...", Δοξαστικό των αίνων εορτής Αγίας Μαρίνας. Μέλος Γεωργίου Γέμελου του Χίου, Ήχος πλ.β', Ψάλλει ο "Χορός Ψαλτών Χίου" υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου και Δασκάλου της Ψαλτικής Τέχνης κ. Ηρακλή Μαλανδρίνου.
στ) "Χερουβικός Ύμνος". Μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Χορός Ψαλτών "Μετεωρίτικο Ψαλτήρι" υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Σπυρίδωνος Σπύρου.
ζ) "Αινείτε τον Κύριον...". Κοινωνικό της Κυριακής. Μέλος Δανιήλ Πρωτοψάλτου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει ο Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης και Διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Ιωάννης Αρβανίτης

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016

Σεμινάριο Διεύθυνσης Χορωδίας

Tο Πνευματικό Kέντρο Eυαγγελιστρίας Πειραιώς με σκοπό την κατάρτιση Διευθυντών Xορωδιών και ιδιαίτερα νέων που σκοπεύουν να στελεχώσουν Xορωδίες από την υπεύθυνη θέση του Διευθυντού, διοργανώνει Σεμινάριο Διεύθυνσης Xορωδίας.


Tο Σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Kέντρο Eυαγγελιστρίας Πειραιώς (Bούλγαρη 50, όπισθεν του Iερού Nαού) από 1 – 29 Oκτωβρίου κάθε Σάββατο 11.00 – 15.00 (25 διδακτικές ώρες).


Tα μαθήματα θα παρέχονται δωρεάν και θα πραγματοποιηθούν με υπερσύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα.

Σε όσους παρακολουθήσουν τουλάχιστον το 80% των μαθημάτων θα δοθεί Bεβαίωση Συμμετοχής.

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 17ης έως 23ης Ιουλίου 2016

Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 17ης έως 23ης Ιουλίου 2016

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016

Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (δ΄) Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του Γ΄ Ήχου (του Θεοδώρου Ρόκα)

Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του Γ΄ Ήχου

Θεοδώρου Ρόκα 
Θεολόγου 
MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Φτάνοντας στα τέλη της εβδομάδος αυτής και της περιόδου του β' ήχου, ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε τον ήχο στη σειρά την οκτώ ήχων, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον γ' ήχο, ο οποίος χαρακτηρίζεται όχι μόνο από το χαρούμενο άκουσμά του, αλλά και από τα περίφημη υμνολογία του. Στον εσπερινό του Σαββάτου μετά το πέρας των 7 Αναστασίμων Στιχηρών Ιδιομέλων και των 3 Στιχηρών του Μηναίου, ψάλλεται το ακόλουθο Θεοτοκίο:

"Πῶς μὴ θαυμάσωμεν, τὸν θεανδρικόν σου Τόκον Πανσεβάσμιε; 
πεῖραν γὰρ ἀνδρὸς μὴ δεξαμένη Πανάμωμε, 
ἔτεκες ἀπάτορα Υἱὸν ἐν σαρκί, 
τὸν πρὸ αἰώνων ἐκ Πατρός γεννηθέντα ἀμήτορα, 
μηδαμῶς ὑπομείναντα τροπήν, ἢ φυρμόν, ἢ διαίρεσιν, 
ἀλλ' ἑκατέρας οὐσίας τὴν ἰδιότητα, σώαν φυλάξαντα. 
Διὸ Μητροπάρθενε Δέσποινα, αὐτόν ἱκέτευε σωθῆναι, 
τὰς ψυχὰς τῶν ὀρθοδόξως, Θεοτόκον ὁμολογούντων σε".

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2016

Πρόγραμμα Πανηγύρεως Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου!


Μελίσματα Ψαλτικής (ξα΄)

Από την Υμνολογία της Εκκλησίας μας!


Περιεχόμενα Αναρτήσεως:
α) "Διδασκαλίας τον λόγον...". Δοξαστικό των Αποστίχων Εσπερινού εορτής Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου,Ήχος Πλ. δ΄. Ψάλλει η Χορωδία του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Αργολίδας "Ιάκωβος Ναυπλιώτης" υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Γεωργίου Καραγιάννη.
β) "Μακάριος ανήρ...". Εκλογή στίχων του 1ου ψαλμού. Μέλος Γερμανού αρχιερέως Νέων Πατρών (β΄ μισό 17ου αἰώνα) σέ πρόσφατη εξήγηση του Καθηγητού Βυζαντινής Μουσικολογίας Ε.Κ.Π.Α. κ. Αχιλλέα Χαλδαιάκη. Ἠχος β΄. Ψάλλουν οἱ "Ἰλισιώτες Ψάλτες" υπό τήν διεύθυνση του Δρ. Βυζαντινής Μουσικολογίας καί Πρωτοψάλτου του Ι.Ν. Αγίας Μαρίνας Άνω Ιλισίων κ. Γρηγορίου Ἀναστασίου.
γ) "Δοξολογία αργή". Εκλογή Στίχων εκ της Δοξολογίας. Μέλος Γερμανού αρχιερέως Νέων Πατρών, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Χάρης Σιμεωνίδης
δ) "Δύναμις Τρισαγίου". Μέλος Ξένου του Κορώνη, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο π. Θεόδωρος Γρηγορίου.
ε) "Άξιον Εστίν...". Μέλος Μελετίου Σισανίου, Ήχος Β΄, Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Πανίερου Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου κ. Στυλιανός Κοντακιώτης.

Τρίτη 12 Ιουλίου 2016

Μουσικοφιλολογική ἐκδήλωση τοῦ Συλλόγου Φίλων Βυζαντινῆς Μουσικῆς καί Παράδοσης Νάξου «Ὁ Ἅγιος Νικόδημος»

Μουσικοφιλολογική ἐκδήλωση τοῦ Συλλόγου Φίλων Βυζαντινῆς Μουσικῆς καί Παράδοσης Νάξου «Ὁ Ἅγιος Νικόδημος» στό Δημοτικό Θέατρο «Ἰάκωβος Καμπανέλλης» την Τρίτη 12 Ιουλίου 2016 στις 7.30 μ.μ., ἀφιερωμένη στό σύγχρονο Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας Ὅσιο Πορφύριο τόν Καυσοκαλυβίτη. 
Κεντρικός ὁμιλητής ὁ Ἱερομόναχος π. Σάββας Ἁγιορείτης. 
Θά ἀποδοθοῦν Βυζαντινοί Ὕμνοι ἀπό τόν Χορό Ψαλτών Χανίων ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ Καθηγητοῦ Πρωτοψάλτου κ. Ιωάννου Καστρινάκη καί παραδοσιακά τραγούδια ἀπό τήν Ερμηνεύτρια κ. Νεκταρία Καραντζή.

Τελετουργικά θέματα! (ιγ΄) Η σημασία και ο χρόνος τέλεσης της ακολουθίας της Αρτοκλασίας. (του Γεωργίου Ζαραβέλα)

Η σημασία και ο χρόνος τέλεσης της ακολουθίας της Αρτοκλασίας.

Γεωργίου Ζαραβέλα
Λειτουργιολόγου
Καθηγητού Θεολόγου
Α΄ Αρσακείου Γυμνασίου Ψυχικού

Η προσφορά άρτων για ευλογία στο ναό αποτελεί παλαιότατη συνήθεια, οι βάσεις της οποίας ανάγονται στην προχριστιανική εποχή. Ο άρτος συνιστά, διαχρονικά, μια από τις βασικότερες τροφές του ανθρώπου και γι’ αυτό αποτελεί σεβαστό είδος διατροφής από όλες τις θρησκείες. Ο άρτος στην Εκκλησία του Χριστού είναι ακόμα πιο σεβαστός, αφού ο ίδιος ο Κύριος ευλογώντας τον, τον κατέστησε ως την κατ’ εξοχήν αρμόζουσα στον άνθρωπο τροφή. Η ευλογία των πέντε άρτων και ο χορτασμός των πεντακισχιλίων ανδρών, η ευλογία και η κλάση των άρτων στην Εμμαούς και φυσικά η κλάση του άρτου κατά την παράδοση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας από τον ίδιο τον Κύριο στο Μυστικό Δείπνο είναι μερικά παραδείγματα από την επίγεια δράση Του. Στην τελευταία περίπτωση ο άρτος μεταβάλλεται και καθίσταται αυτό το ίδιο το Σώμα του Χριστού, του ἄρτου τοῦ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάντος.

Κυριακή 10 Ιουλίου 2016

Κυριακάτικοι Στοχασμοί! Κυριακή Γ΄ Ματθαίου

Κυριακή Γ' Ματθαίου
Ματθ. 6, 22-33  


Πανοσ. Αρχιμανδρίτου
π. Χερουβείμ Βελέτζα
Ιεροκήρυκα Ι.Μ. Κερκύρας


Την περασμένη Κυριακή είδαμε ότι ο Χριστός περιμένει από όλους μας να Τον ακολουθήσουμε, εγκαταλείποντας ει δυνατόν τα πάντα, ακόμα και τους ίδιους μας τους συγγενείς, αν είναι απαραίτητο. Και ίσως κανείς αναρωτηθεί “μα πώς θα ζήσουμε, αν αφήσουμε τα πάντα;” την απάντηση μας τη δίνει σήμερα ο ίδιος ο Κύριός μας, μέσα από το απόσπασμα της επί του Όρους Ομιλίας Του που μας μεταφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Τα μάτια του ανθρώπου, μας λέει, είναι ο λύχνος δηλαδή το φως του σώματός του. Επομένως, αν τα μάτια του είναι φωτεινά, όλο το σώμα του είναι φωτεινό. Αντίθετα, αν τα μάτια είναι σκοτεινά, όλο το σώμα είναι σκοτεινό. Αληθινά, αναρωτιέται, αν το φως του σώματός μας είναι σκοτάδι, τότε το σκοτάδι πώς μοιάζει; Με τα λόγια αυτά θέλει να μας τονίσει ότι αν όντως ενδιαφερόμαστε να φωτίσουμε την ύπαρξη και τη ζωή μας, θα πρέπει να αφήσουμε πίσω οτιδήποτε αντιστρατεύεται στο θέλημα του Θεού, ότι οφείλουμε να μεριμνήσουμε για τον πνευματικό μας κόσμο και να μη φορτώνουμε τη ζωή μας με μέριμνες περιττές και ανούσιες. Και για να το καταστήσει πιο σαφές, συνεχίζει λέγοντας ότι δεν μπορεί να δουλεύει κανείς σε δύο κυρίους, στον Θεό και στον μαμμωνά. Ή τον ένα θα αγαπήσει και τον άλλο θα μισήσει, ή θα υπακούσει στις επιταγές του ενός και θα καταφρονήσει τον άλλο. 

Σάββατο 9 Ιουλίου 2016

Μελίσματα Ψαλτικής (ξ΄) Κυριακή Γ΄ Ματθαίου

Μελίσματα Ψαλτικής!

Κυριακή Γ΄ Ματθαίου
Ήχος Β΄, Εωθινό Γ΄ 


Περιεχόμενα αναρτήσεως:
Εσπερινός
α) "Κύριε εκέκραξα...", "Κατευθυνθήτω...". Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Άρχων διδάσκαλος του Αποστόλου της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Δημήτριος Νεραντζής & ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης Ιωάννης Κλωναρίδης.
β) "Παρήλθεν η σκιά του νόμου...".Δογματικό Θεοτοκίο της Οκτωήχου. Μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος B΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Δημήτριος Χούπας.
Όρθρος
γ) "Πάσα πνοή...", "Αινείται....", "Πάσα πνοή και πάσα κτίσις...", "Χαίρετε λαοί...", "Έρραναν μύρα...", Αναστάσιμα πασαπνοάρια της Οκτωήχου. Μέλος Αθανασίου Καραμάνη, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης Καβάλας Ματθαίος Τσαμκιράνης.
δ) "Της Μαγδαλήνης Μαρίας...". Εωθινό Γ΄. Μέλος Ελευθερίου Γεωργιάδου, Ήχος Γ΄. Ψάλλει η χορωδία του Υπουργείου Πολιτισμού υπό την διεύθυνση του αείμνηστου τ. Άρχοντος Λαμπαδαρίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Ελευθερίου Γεωργιάδου.
Θεία Λειτουργία
ε) "Χερουβικός Ύμνος". Μελος Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης κ. Νεκτάριος Αδάμ.
στ) "Αινείται τον Κύριον...". Κοινωνικό της Κυριακής. Μέλος Δημητρίου Σουρλαντζή, Ήχος Β΄. Ψάλλει ο αείμνηστος Άρχων μουσικοδιδάσκαλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Δημήτριος Σουρλαντζής.

Πέμπτη 7 Ιουλίου 2016

Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (γ΄) Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του Β' ήχου!

Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του Β' ήχου.

Θεοδώρου Ρόκα 
Θεολόγου 
MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας


Γ' Κυριακή του Ματθαίου η ερχόμενη Κυριακή και δεύτερη στη σειρά από την ημέρα που επαναχρησιμοποιήθηκε η Παρακλητική μετά το πέρας της Κυριακής των Αγίων Πάντων και το "κλείσιμο" του Πεντηκοσταρίου, με τον β' ήχο να προβάλλει και να δεσπόζει καθ όλη την ερχομένη εβδομάδα της περιόδου δηλ. του β' ήχου. Η δε αρχή αυτής της περιόδου του β' ήχου, όπως και κάθε ήχου, λαμβάνει χώρα με την τέλεση της Ακολουθίας του Εσπερινού του Σαββάτου.
Στον Εσπερινό του Σαββάτου, αρχικά, ψάλλουμε τα 7 Αναστάσιμα Στιχηρά Ιδιόμελα του β' ήχου κατόπιν 3 του Μηναίου (εκτός και αν τύχει μνήμη εορταζομένου αγίου, όπου τα αναστάσιμα ενδέχεται να περιοριστούν σε 4) και ακολούθως ψάλλεται το δογματικό δοξαστικό - θεοτοκίο του β' ήχου:

"Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου, τῆς χάριτος ἐλθούσης· 
ὡς γὰρ ἡ βάτος οὐκ ἐκαίετο καταφλεγομένη,
 οὕτω παρθένος ἔτεκες, καὶ παρθένος ἔμεινας,
 ἀντὶ στύλου πυρός, δικαιοσύνης ἀνέτειλεν Ἥλιος, 
ἀντὶ Μωϋσέως Χριστός, ἡ σωτηρία τῶν ψυχῶν ἡμῶν".