Σάββατο 6 Ιουλίου 2019

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (μζ’) «Η ιστορική μονή της Αγίας Κυριακής στη Χώρα της Νάξου»! Της Αρχαιολόγου Ειρήνης Βασιλάκη!

Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου

Η Μονή της Αγίας Κυριακής βρίσκεται στην άκρη του Νεοχωρίου, κάτω από την ανατολική πλευρά του Κάστρου. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία κατασκευής της. Αποτελεί μετόχι της Ιεράς Μονής Φανερωμένης. Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, η οποία επεκτάθηκε πριν από τα μέσα του 16ου αιώνα και έγινε επιμήκης καμαροσκεπής ναός. Τότε προστέθηκε το τρίλοβο νησιωτικό κλιμακωτό κωδωνοστάσιο με λιθανάγλυφη διακόσμηση[1]

Εικ 1. 
Το μοναστηριακό συγκρότημα περιελάμβανε το παρεκκλήσιο Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ηγουμενείο, κελλιά και υποστατικά. Τα τελευταία σήμερα δεν σώζονται (εικ. 1 Το τέμπλο του παρεκκλησίου Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Περιμετρικά το μοναστήρι περιβάλλεται από μαντρότοιχο τετράγωνου σχήματος και μέχρι σήμερα στο εσωτερικό του διατηρείται κήπος. Στο υπέρθυρο της εισόδου αναγράφεται η χρονολογία 1621, ενώ από άλλη μισοκατεστραμμένη επιγραφή διασώζεται η πληροφορία ότι ο ναός είχε καεί στο παρελθόν (εικ. 2 Η νότια – κύρια είσοδος του ναού με τη μισοκατεστραμμένη επιγραφή). Η μαρτυρία για την πυρκαγιά επιβεβαιώθηκε από έρευνες που έγιναν στο εσωτερικό του ναού και πιθανολογείται ότι προκλήθηκε από τουρκική επιδρομή του 15ου- 16ου αιώνα. Το καθολικό διασώζει αποσπάσματα τοιχογραφικού διακόσμου σε διαφορετικά στρώματα. 


Εικ. 2.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ο μοναδικός ναός στη Χώρα που διατηρεί τοιχογραφίες (εικ. 3 – 6 Σωζόμενα σπαράγματα τοιχογραφιών). Στο ξυλόγλυπτο τέμπλο δεσπόζουν οι εικόνες του Χριστού Φωτοδότη, της Θεοτόκου «Άνωθεν οι Προφήται» και της Αγίας Κυριακής με μικρογραφικές σκηνές του βίου και του μαρτυρίου της (εικ. 7 Άποψη του τέμπλου). Το δάπεδο είναι στρωμένο με μάρμαρα και στο μέσο του βρίσκεται δικέφαλος αετός του 1777, αφιέρωμα του ιερομόναχου Βικεντίου. Το έτος 1826 λειτούργησε στο νότιο μέρος του περιβόλου σχολείο «Μουσείον Αλληλοδιδακτικόν» από το δραστήριο ηγούμενο της Ιεράς Μονής Φανερωμένη Δωρόθεο Τζιώτη (εικ. 8 Η επιγραφή του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου). 

Εικ. 3

Εικ. 4

Εικ. 5

Εικ. 6

Εικ. 7

Εικ. 8

[1] Οι πληροφορίες αντλούνται από το : Μαστορόπουλος Γεώργιος, «Ναοί και μονύδρια της Χώρας Νάξου», ΕΕΚΜ ΙΘ΄, 2005, σελ. 387.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.