Παρασκευή 7 Αυγούστου 2020

(Νέα έκδοση) Βυζαντινά μουσικά σημάδια, Troelsgård Christian - Παπαδόπουλος Γεράσιμος-Σοφοκλής (μετάφραση) - Αλεξάνδρου Μαρία (επιστημονική επίβλεψη)

Κυκλοφορεί τον Σεπτέμβριο 2020 από τις εκδόσεις faggoto-books

Μια νέα εισαγωγή στη Μεσοβυζαντινή Σημειογραφία

Από τον 8ο κιόλας αιώνα, εμφανίζονται στο Βυζάντιο οι πρώτες απόπειρες μουσικής καταγραφής, οι οποίες εξελίσσονται και οδηγούν στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος, της λεγόμενης «Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας», στα μέσα του 12ου αιώνα.

Τα μουσικά αυτά σημάδια υποβοηθούν την ψαλτική πράξη και διδασκαλία μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε η μεταρρύθμιση της «Νέας Μεθόδου» λαμβάνει χώρα με κέντρο την Κωνσταντινούπολη.

Ο καθηγητής Christian Troelsgård, κορυφαίος σύγχρονος εκφραστής της περίφημης «Σχολής της Κοπεγχάγης», συγκεντρώνει σε αυτό το βιβλίο γνώσεις και εμπειρίες του ιδίου, αλλά και γενικότερα των εκπροσώπων των Monumenta Musicae Byzantinae, σχετικά τόσο με την αποκωδικοποίηση της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας, όσο και με τις ποικίλες πτυχές του Βυζαντινού Άσματος (οκταηχία, γένη μελοποιίας, ρεπερτόριο κ.λπ.).


Παραθέτοντας μεγάλο αριθμό μουσικών παραδειγμάτων μεταγραμμένων στο πεντάγραμμο και χρησιμοποιώντας γλώσσα προσιτή και κατανοητή, ο συγγραφέας καταφέρνει αριστοτεχνικά να συνδυάσει την αμεσότητα που απαιτεί ένα διδακτικό εγχειρίδιο, με την διεισδυτικότητα ενός επιστημονικού συγγράμματος που εμβαθύνει στις προβληματικές πτυχές της μελέτης μιας μουσικής παράδοσης που πάει τόσο πίσω στον χρόνο.

Διαβάστε ένα απόσπασμα τού βιβλίου ΕΔΩ


Περιεχόμενα τού βιβλίου!

Πρόλογος

Προοίμιο
Εισαγωγή


Ι. Τα κείμενα των ασμάτων


1. Λόγια και μουσική

2. Η γλώσσα των ψαλτικών κειμένων

3. Τονισμοί και μουσική
4. Σύνταξη και μουσική
5. Αυτόμελο – Προσόμοιο
6. Ψαλμώδηση με βάση τις συλλαβές

ΙΙ. Προκαταρτικές παρατηρήσεις σχετικά με τις Βυζαντινές σημειογραφίες

7. Ψαλτική παράδοση πριν από τα νεύματα

8. Βυζαντινές και Δυτικές νευματικές σημειογραφίες

9. Οι άγνωστες προελεύσεις των Βυζαντινών σημειογραφιών
10. Από την «αδιαστηματικότητα» στη «διαστηματικότητα»
11. Το πρόβλημα των «κλιμάκων» και του «χορδίσματος»


ΙΙΙ. Οι ποικιλίες των βυζαντινών μουσικών σημειογραφιών


12. Σημειογραφία Αναγνωσμάτων ή «Εκφωνητική»

13. Θήτα σημειογραφία

14. Οι σημειογραφίες Coislin και Chartres
15. «Μεσοβυζαντινή» ή «Στρογγυλή» σημειογραφία
16. Η «Νέα Μέθοδος» ή «Χρυσανθινή σημειογραφία»

IV. Μεταγραφή της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας

17. Το σύστημα μεταγραφής των ΜΜΒ

18. Άλλα συστήματα μεταγραφής

19. Το σύστημα μεταγραφής του van Biezen
20. Το σύστημα μεταγραφής του Raasted
21. Το σύστημα μεταγραφής του Στάθη
22. Το σύστημα μεταγραφής που χρησιμοποιείται σε αυτό το βιβλίο


V. Τα σημάδια της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας

23. Το ίσον

24. Σώματα και πνεύματα

25. Δυναμική ποιότητα και φρασεοποιητική λειτουργία των σημαδιών
26. Επισκόπηση των διαστηματικών σημαδιών
27. Επιπρόσθετα διαστηματικά σημάδια
28. Κανόνες για τον συνδυασμό των σημαδιών
29. Πίνακες για τη σύνθεση σημαδιών
30. «Μικρά» διαστηματικά σημάδια (το «ισάκι»)
31. Επιβεβαιωτικά σημάδια
32. Οι λειτουργίες των μεγάλων υποστάσεων
33. Ποιες είναι οι μεγάλες υποστάσεις και ποια η συχνότητα εμφάνισής τους
34. Ρυθμός και ρυθμικά σημάδια
35. Επισκόπηση των ρυθμικών σημαδιών
36. Διπλή, δύο απόστροφοι και κράτημα
37. Κλάσμα ή τζάκισμα
38. Γοργόν και αργόν
39. Σταυρός
40. Επισκόπηση των φρασεοποιητικών και ομαδοποιητικών σημαδιών
41. Απόδερμα
42. Βαρεία
43. Πίασμα
44. Ξηρόν κλάσμα
45. Κύλισμα
46. Θεματισμός
47. Παρακλητική
48. Τρομικόν
49. Ψηφιστόν
50. Το σύμπλεγμα του σείσματος
51. Η ορολογία των μεγάλων υποστάσεων
52. Σημειογραφικές παραλλαγές («ερυθρόγραφες παραλλαγές»)
53. Παλαιογραφικές διακρίσεις
54. Μήπως υπάρχουν τοπικά και ατομικά νευματικά στυλ;


Χάρτης (τοποθεσίες προέλευσης χειρογράφων)

VI. Ήχοι, μελωδία και διαστήματα



55. Η Οκτώηχος
56. Ονομασίες και αρίθμηση ήχων
57. Τροπικότητα
58. Οι μαρτυρίες των ήχων
59. Αρκτικές μαρτυρίες (ΑΜ)
60. Τα ηχήματα
61. Επισκόπηση των μαρτυριών και των ηχημάτων
62. Εκτενέστερα ηχήματα
63. Απηχήματα
64. Ενδιάμεσες μαρτυρίες (ΕΜ)
65. Μετάθεση
66. Μεταβολή
67. Πολλαπλές ενδιάμεσες μαρτυρίες (ΕΜ)
68. Σημάδια μεταβολής
69. Έναρξις
70. Φθορές
71. Επισκόπηση των φθορών
72. Χρωματισμός

VII. Τα βυζαντινά ψαλτικά στυλ

73. Η απλή ψαλμώδηση αγιογραφικών κειμένων
74. Μουσική απόδοση των αυτομέλων/προσομοίων
75. Το Ειρμολόγιο
76. Το Στιχηράριο
77. Το Ψαλτικό
78. Το Ασματικό
79. Τα καλοφωνικά στυλ

Παράρτημα

Δείγματα χειρογράφων με γνωστές χρονολογίες και προελεύσεις

Βιβλιογραφία και βραχυγραφίες
Συμπληρωματική βιβλιογραφία
Ευρετήριο κύριων ονομάτων (αγγλικά)
Ευρετήριο κύριων ονομάτων (ελληνικά)
Ευρετήριο χειρογράφων
Ευρετήριο μουσικών σημαδιών και βασικών όρων

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.