Ηρακλή Μαλανδρίνου
Πρωτοψάλτου
Δασκάλου Ψαλτικής Τέχνης
Πρωτοψάλτου
Δασκάλου Ψαλτικής Τέχνης
Είναι τελικά απορίας άξιον τι θεωρεί ο καθένας μας τάξη στην Εκκλησία. Έχω την αίσθηση άν όχι τη βεβαιότητα, ότι για τον καθένας μας η έννοια «τάξη» κρύβει μέσα της άλλο νόημα άλλη δυναμική.
Διαβάζω και ακούω συχνά πυκνά για την τήρηση της τάξης και όταν το θέμα αφορά άλλους είμαστε άκρως αυστηροί και απόλυτοι, όπως συνήθως είμαστε το σινάφι των ψαλτάδων, αλλά όταν φτάσει η κουβέντα σ’ εμάς που θέλουμε να είμαστε αμείλικτοι έναντι των άλλων, εκεί καταφαίνεται ότι εμείς πρώτοι δεν τηρούμε την τάξη. Βέβαια οι δικαιολογίες με ύφος πάλι δέκα καρδιναλίων είναι ότι «δεν με αφήνει ο Παπάς, ο Δεσπότης, οι επίτροποι» και δεν ξέρω τι άλλη δικαιολογία!
Δεν γνωρίζω τι εννοεί ο καθένας από μας τους «ειδότας» με τον όρο «τάξη» αλλά θέλω να πω κι εγώ ότι άλλο τάξη και άλλο Τυπικό. Καμαρώνεις λοιπόν «άγνωστε προασπιστά» της τάξης για μια τάξη που τις περισσότερες φορές εσύ ο ίδιος δεν τηρείς και κατατρώγεις αυτούς που κάτι κάνουν. Ποιά τάξη ακολουθείς όμως δε μας λες. Ακολουθείς την τάξη του Πατριαρχικού Ναού, την Τάξη του Αγ.όρους, την Τάξη των Ιεροσολύμων, την τάξη της όρεξης σου; Πάντως αν ακολουθείς τάξη μάλλον δεν ακολουθείς Τυπικό. Άν ακολουθείς Τυπικό τότε γιατί δεν τηρείς ότι ορίζει το Τυπικό ας πούμε της Μ.Εκκλησίας του Γεωργίου Βιολάκη, που έχει εγκρίνει και το Πατριαρχείο μας; Εκεί μέσα λέει πολλά που εσύ ο αυτοδικαιωμένος της τάξης δεν τηρείς, γιατί κάθε φορά που συζητάμε εκεί καταλήγουμε, ότι ναι μεν «αγαπάς» και φωνασκείς υπέρ της τάξης αλλά δεν την τηρείς. Βέβαια, όπως συνήθως λες, «φταίει ο Παπάς ή ο Δεσπότης, ή ο κόσμος που βιάζεται», κι αν δεν φταίει κανείς απ’ αυτούς φταίει ο Διάβολος! που εσύ δεν τηρείς την Τάξη.
Στο Τυπικό του Γ.Βιολάκη λοιπόν, παραθέτω ενδεικτικά, αναφέρει: «Κατά πάσαν Κυριακήν εν τή Λειτουργία ψάλλονται απαραιτήτως τά Τυπικά καί οι Μακαρισμοί». Μετά για παράδειγμα λεέι ότι «Άξιον εστίν» Ψάλλουμε ΠΑΝΤΟΤΕ το «συνηθισμένον» σε δεύτερο, μετά ότι ψάλλουμε λειτουργικά κατά την παράδοση της Μεγάλης Εκλησίας σε ύφος κλιτόν κ.α. Ψάλλεις εσύ «άγνωστε προασπιστά» της Τάξης, Τυπικά και Μακαρισμούς; Αξιον εστίν σε δεύτερο και Λειτουργικά σε κλιτόν; Σίγουρα κάποιοι λίγοι τα τηρούν και τα ψάλλουν αλλά εσύ που μάχεσαι για την τάξη δεν τα τηρείς, γιατί είσαι άτακτος στην πραγματικότητα και μόνο θόρυβο θέλεις να κάνεις με λόγια και ατάκες και εντυπωσιασμούς.
Δεν θέλω να πω άλλα (και πολλά είπα). Η Τάξη και η Διακονία στην Εκκλησία τελεσιουργείται ταπεινά, μυστικά, αθόρυβα. Όλοι αγαπάμε αυτό που κάνουμε αλλά καλό είναι να προσέχουμε πως εκφράζουμε την αγάπη μας αυτή. Όταν φτάνουμε στο σημείο να μειώνουμε τον άνθρωπο για την «τάξη», τότε σαφώς δεν διαφέρουμε απ’ τους Φαρισαίους που κατέκρινε ο Κύριος. Όταν όμως όλοι τηρούμε την Τάξη που η Εκκλησία μας παρέδωσε και που η Εκκλησία καθόρισε κατά πως ξέρει, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι «δούλοι αχρείοι εσμέν». Καλή Σαρακοστή.
Διαβάζω και ακούω συχνά πυκνά για την τήρηση της τάξης και όταν το θέμα αφορά άλλους είμαστε άκρως αυστηροί και απόλυτοι, όπως συνήθως είμαστε το σινάφι των ψαλτάδων, αλλά όταν φτάσει η κουβέντα σ’ εμάς που θέλουμε να είμαστε αμείλικτοι έναντι των άλλων, εκεί καταφαίνεται ότι εμείς πρώτοι δεν τηρούμε την τάξη. Βέβαια οι δικαιολογίες με ύφος πάλι δέκα καρδιναλίων είναι ότι «δεν με αφήνει ο Παπάς, ο Δεσπότης, οι επίτροποι» και δεν ξέρω τι άλλη δικαιολογία!
Δεν γνωρίζω τι εννοεί ο καθένας από μας τους «ειδότας» με τον όρο «τάξη» αλλά θέλω να πω κι εγώ ότι άλλο τάξη και άλλο Τυπικό. Καμαρώνεις λοιπόν «άγνωστε προασπιστά» της τάξης για μια τάξη που τις περισσότερες φορές εσύ ο ίδιος δεν τηρείς και κατατρώγεις αυτούς που κάτι κάνουν. Ποιά τάξη ακολουθείς όμως δε μας λες. Ακολουθείς την τάξη του Πατριαρχικού Ναού, την Τάξη του Αγ.όρους, την Τάξη των Ιεροσολύμων, την τάξη της όρεξης σου; Πάντως αν ακολουθείς τάξη μάλλον δεν ακολουθείς Τυπικό. Άν ακολουθείς Τυπικό τότε γιατί δεν τηρείς ότι ορίζει το Τυπικό ας πούμε της Μ.Εκκλησίας του Γεωργίου Βιολάκη, που έχει εγκρίνει και το Πατριαρχείο μας; Εκεί μέσα λέει πολλά που εσύ ο αυτοδικαιωμένος της τάξης δεν τηρείς, γιατί κάθε φορά που συζητάμε εκεί καταλήγουμε, ότι ναι μεν «αγαπάς» και φωνασκείς υπέρ της τάξης αλλά δεν την τηρείς. Βέβαια, όπως συνήθως λες, «φταίει ο Παπάς ή ο Δεσπότης, ή ο κόσμος που βιάζεται», κι αν δεν φταίει κανείς απ’ αυτούς φταίει ο Διάβολος! που εσύ δεν τηρείς την Τάξη.
Στο Τυπικό του Γ.Βιολάκη λοιπόν, παραθέτω ενδεικτικά, αναφέρει: «Κατά πάσαν Κυριακήν εν τή Λειτουργία ψάλλονται απαραιτήτως τά Τυπικά καί οι Μακαρισμοί». Μετά για παράδειγμα λεέι ότι «Άξιον εστίν» Ψάλλουμε ΠΑΝΤΟΤΕ το «συνηθισμένον» σε δεύτερο, μετά ότι ψάλλουμε λειτουργικά κατά την παράδοση της Μεγάλης Εκλησίας σε ύφος κλιτόν κ.α. Ψάλλεις εσύ «άγνωστε προασπιστά» της Τάξης, Τυπικά και Μακαρισμούς; Αξιον εστίν σε δεύτερο και Λειτουργικά σε κλιτόν; Σίγουρα κάποιοι λίγοι τα τηρούν και τα ψάλλουν αλλά εσύ που μάχεσαι για την τάξη δεν τα τηρείς, γιατί είσαι άτακτος στην πραγματικότητα και μόνο θόρυβο θέλεις να κάνεις με λόγια και ατάκες και εντυπωσιασμούς.
Δεν θέλω να πω άλλα (και πολλά είπα). Η Τάξη και η Διακονία στην Εκκλησία τελεσιουργείται ταπεινά, μυστικά, αθόρυβα. Όλοι αγαπάμε αυτό που κάνουμε αλλά καλό είναι να προσέχουμε πως εκφράζουμε την αγάπη μας αυτή. Όταν φτάνουμε στο σημείο να μειώνουμε τον άνθρωπο για την «τάξη», τότε σαφώς δεν διαφέρουμε απ’ τους Φαρισαίους που κατέκρινε ο Κύριος. Όταν όμως όλοι τηρούμε την Τάξη που η Εκκλησία μας παρέδωσε και που η Εκκλησία καθόρισε κατά πως ξέρει, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι «δούλοι αχρείοι εσμέν». Καλή Σαρακοστή.
(Συγγνώμη για το ύφος μου. Προσπάθησα να γράψω κατά πως καταλαβαίνει ο «άγνωστος προσασπιστής»)
Ηρακλής Μαλανδρίνος
Χίος, 15-2-18
Χίος, 15-2-18
ΩΡΑΙΟ ΚΑΙ ΣΩΣΤΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ.ΟΜΩΣ...!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι είδους κείμενο είναι αυτό; Μιλάει με υποννοούμενα για κάποιον, κάπου, κάποτε και βγάζει μόνο χολή. Μιλάει για ταπείνωση ένας άνθρωπος που, απ' ότι κατάλαβα, διαμαρτύρεται εντονότατα γιατί του «την είπανε» για κάτι, αντί να απαντήσει με ψυχραιμία άμεσα στον κατήγορό του και να προβληματιστεί μήπως όντως σε κάτι χωλαίνει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιορθώστε με αν σφάλλω σε κάτι: Σε όλες τις Ανθολογίες υπάρχουν «Άξιόν εστιν» των Πρωτοψαλτών της ΜΧΕ Γρηγορίου, Κωνσταντίνου (αυτού που έγραψε την πρώτη μορφή του Τυπικού της ΜΧΕ), ενώ έχουν γράψει άλλα ο Γεώργιος Ραιδεστηνός, ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης κα. Ήδη από τα τέλη του ΙΘ' αι. μαρτυρείται η ψαλμώδηση των Λειτουργικών στον Πατριαρχικό Ναό, πλην του κλιτού, και σε πλ. δ' με το χαρακτηρισμό «αρχαία» (βλ. Ι. Ναυπλιώτου «Φόρμιγξ», 1894). Τα Λειτουργικά του πλ. α', τα λεγόμενα «Πατριαρχικά», εισήχθησαν στον ΠΠΝ στις αρχές της δεκαετίας του '30 σεπτή πατριαρχική κελεύσει (μαρτυρεί για αυτό ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Μαφίδης που ήτανε τότε παιδάκι). Επί Πρίγγου, Στανίτσα και Νικολαΐδη ψάλλονταν Λειτουργικά σε πλ. α' ή πλ. δ' κατ' αποκλειστικότητα. Οι καιροί προχωρούν, το ίδιο και η μουσική μας, και κάτι που τότε κάποτε εθεωρείτο εκτός παραδόσεως, σήμερα είναι εκ των ουκ άνευ. Συνεπώς, άσχετα από τις προσωπικές μας εκτιμήσεις, είναι κομμάτι της παράδοσης, αφού αυτό μας παρεδόθη διά ζώσης, και σε καμία περίπτωση δε δικαιούμαστε να μεμφόμαστε αυτούς που το τηρούν. Επίσης, διαβάζω και ξαναδιαβάζω την προθεωρία του Τυπικού του Βιολάκη και δε βρίσκω πουθενά να γίνεται λόγος για τον ήχο των Λειτουργικών και του « Άξιόν εστιν». Ο συντάκτης του παραπάνω κειμένου τα 'χει μπερδέψει. Καταλαβαίνω πως ενδεχομένως να εννοεί κάποιες πατριαρχικές εγκυκλίους στα τέλη του ΙΘ' αι, οι οποίες όμως έχουν παραμεριστεί εν τη πράξει του ΠΠΝ. Διαβάζω, εντούτοις, άλλα ενδιαφέροντα στο Τυπικό, όπως ότι: «μετά την ανάγνωσιν του Αποστόλου ψάλλεται το Αλληλούια τρις υπό του β' Χορού», κάτι που κάποιοι παραθεωρούν προκειμένου να επαναφέρουν άλλες διατάξεις, ενώ περί των Αντιφώνων κατά τις Κυριακές, παραπέμπω το συντάκτη στα μεταγενέστερα Εγκόλπια της ΑΔ, τα οποία προβλέπουν δυνητικά και τα Αντίφωνα, και στις παλαιότερες σωζόμενες ηχογραφήσεις από τον ΠΠΝ.
Διευκρύνιση: Όντως κάνει λόγο ο Βιολάκης για τον ήχο του «Άξιόν εστίν», εκεί που αναλύει τη Λειτουργία της Κυριακής. Για την προηγούμενη απάντησή μου, έλαβα υπ' όψιν την παράγραφο 45 της προθεωρίας, όπου δεν κάνει καμία νύξη για τον ήχο. Τα περί παραθεωρήσεως της τάξης εν τη πράξει που έγραψα, όμως, ισχύουν. Παρόμοια, βέβαια, υπόδειξη ήχου στα της Κυριακής υπάρχει και για το «Αλληλούια» του Αποστόλου, που το θέλει αυστηρά σε ήχο β', κάτι που οι σύγχρονοι μουσικολογούντες φαίνεται πως αγνοούν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ σωστά κε Γιάννη!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι υπέρμαχος της τάξεως κατά τις ακολουθίες... ωστόσο έχω προϊστάμενο ιερέα ο οποίος θέλει να εκφωνεί το << δι'ευχών>> στίς 09:30 κατά τις Κυριακές. Με δεδομένο ότι αρχίζουμε στις 07:00, τότε ο ψάλτης δεν φταίει σε κάτι. Πρέπει να γίνει κάτι με τους τσαπατσούληδες ιερείς, που καταπατούν την τάξη, την χρονική αγωγή, τα αυτιά μας, με την υπεροπτική τους διάθεση. Μετά ας ομιλήσουμε για την σπουδαιότητα τηρήσεως της τάξης και του τυπικού.
ΑπάντησηΔιαγραφή