Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (πζ΄) Το Β΄ Αντίφωνο των Αναβαθμών του Τρίτου Ήχου! Από τον Θεολόγο και Πρωτοψάλτη Θεόδωρο Ρόκα!

Το Β' Αντίφωνο των Αναβαθμών του Γ' Ήχου

Θεοδώρου Ρόκα,

Θεολόγου
Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας

Και συνεχίζοντας την ερμηνεία των Αντιφώνων των Αναβαθμών φτάνουμε ξανά στον τρίτο ήχο και τώρα σειρά έχει το δεύτερο Αντίφωνο, το οποίο είναι το ακόλουθο:

"Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον τῶν ἀρετῶν, μάτην κοπιῶμεν, τὴν δὲ ψυχὴν σκέποντος, 

οὐδεὶς ἡμῶν πορθεῖται τὴν πόλιν".

"Τοῦ καρποῦ τῆς γαστρός, τῷ Πνεύματι υἱοποιητῶς σοι τῷ Χριστῷ, 

ὡς Πατρὶ οἱ Ἅγιοι πάντοτέ εἰσι".

Δόξα... Καὶ νῦν ...

"Ἁγίῳ Πνεύματι, ἐνθεωρεῖται πᾶσα ἁγιότης σοφία· οὐσιοῖ πᾶσαν γὰρ κτίσιν, 

αὐτῷ λατρεύσωμεν· Θεὸς γάρ, ὡς Πατρί τε καὶ Λόγῳ".

Ο πρώτος στίχος του δευτέρου Αντιφώνου του γ' ήχου έχει ληφθεί από τα περιστατικά που αφηγείται ο ΡΚΣΤ' Ψαλμός: "Ἑὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες· ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων. εἰς μάτην ὑμῖν ἐστι τὸ ὀρθρίζειν, ἐγείρεσθαι μετὰ τὸ καθῆσθαι".

Επιστρέφοντας οι Ιουδαίοι από τη βαβυλώνιο αιχμαλωσία ως πρώτο τους μέλημα είχαν να ανοικοδομήσουν το Ναό και τα τείχη της πόλεως παρότι συναντούσαν δυσκολίες από τους γύρω ειδωλολατρικούς λαούς. Στον ανωτέρω στίχο ως ναός του Κυρίου φέρεται η ανθρώπινη ψυχή, την οποία προσπαθεί να κυριεύσει ο εχθρός αφού πρώτα εκπορθήσει το τείχος της. Όταν ο αρχέκακος εχθρός συναντήσει τον Κύριο Ιησού Χριστό ως εμπόδιο τότε τρέπεται σε άτακτο φυγή, χωρίς να είναι σε θέση να επιτύχει απολύτως τίποτα στην ψυχή του ανθρώπου, που είναι ναός του Πνεύματος του Θεού. Εμπόδιο για τον αρχέκακο εχθρό είναι η καλλιέργεια των αρετών, που επιτυγχάνεται με την επέμβαση του Θεού και τη συνεργία του ανθρώπου.

Ο δεύτερος στίχος κινείται στο ίδιο μοτίβο με τον τρίτο. Δηλ. αφενός κάνει λόγο για τους καρπούς που παράγει κάθε άνθρωπος που ζει αγιοπνευματική ζωή. Και δεν θα μπορούσε αυτός ο άνθρωπος να παράγει μη πνευματικούς καρπούς τη στιγμή που τρέφεται και συντηρείται από το Άγιο Πνεύμα, το Οποίο είναι αίτιο της δωρεάς κάθε σοφίας, όπως αναφέρει ο τρίτος στίχος.