Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (ε΄) Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του πλ. α' ήχου

Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του πλ. α' ήχου

Θεοδώρου Ρόκα 

Θεολόγου 

MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Ο Μωυσής και η διάβαση της Ερυθράς θάλασσας

"Ἐν τῇ Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ τῆς ἀπειρογάμου Νύμφης εἰκὼν διεγράφη ποτέ. 

Ἐκεῖ Μωϋσῆς διαιρέτης τοῦ ὕδατος, 

ἐνθάδε Γαβριὴλ ὑπηρέτης τοῦ θαύματος, 

τότε τὸν βυθόν ἐπέζευσεν ἀβρόχως, Ἰσραήλ, 

νῦν δὲ τὸν Χριστὸν ἐγέννησεν ἀσπόρως ἡ Παρθένος, 

ἡ θάλασσα μετὰ τὴν πάροδον τοῦ Ἰσραήλ, ἔμεινεν ἄβατος, 

ἡ ἄμεμπτος μετὰ τὴν κύησιν τοῦ Ἐμμανουήλ, ἔμεινεν ἄφθορος, 

ὁ ὢν καὶ προών, καὶ φανεὶς ὡς ἄνθρωπος, Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς".

Δογματικό Θεοτοκίο του πλ. α' ήχου, όπου γίνεται αναφορά για τον τρόπο της γεννήσεως του Σωτήρα Χριστού, όπου η Μητέρα Του η Κυρία Θεοτόκος κατά τη στιγμή της κυήσεως του Ιησού Χριστού και μετά την κύηση Του παρέμεινε άφθορος, δεν διερράγησαν τα δεσμά της παρθενίας της.

Ο τρόπος της κυήσεως του Σωτήρα, αφενός προτυπώνεται σε ολόκληρη την Παλαιά Διαθήκη, αφετέρου παρομοιάζεται, εν προκειμένω, με τον τρόπο που οι Ισραηλίτες διέβησαν την Ερυθρά Θάλασσα χωρίς να βρέξουν ούτε τα πόδια τους, έχοντας ως αρχηγό και καθοδηγητή τον μέγα Προφήτη Μωυσή, τον οποίο το ανωτέρω Θεοτοκίο χαρακτηρίζει ως "διαιρέτη τοῦ ὕδατος".

Ο χαρακτηρισμός αυτός έχει ως υπόβαθρο τη διαίρεση των υδάτων της Ερυθράς Θάλασσας που έκανε ο Μωυσής με τη ράβδο του όπως ακριβώς τον πρόσταξε ο Θεός να κάνει. Σύμφωνα με το βιβλίο της Εξόδου όταν οι Ισραηλίτες, αφού είχαν εγκαταλείψει την Αίγυπτο και έφτασαν στην Ερυθρά Θάλασσα αντιλήφθηκαν ότι τους καταδίωκαν οι Αιγύπτιοι. Τότε άρχισαν να διαμαρτύρονται και να εκφράζουν την επιθυμία να επιστρέψουν στην Αίγυπτο ως δούλοι παρά να πεθάνουν ελεύθεροι (Εξ. 14,11-13).

Τότε ο Θεός διέταξε το Μωυσή να υψώσει τη ράβδο του απλώνοντας το χέρι του προς την Ερυθρά Θάλασσα, ώστε να διαχωριστούν τα ύδατα και στο μέσο της να φανεί η ξηρά με σκοπό να τη διασχίσουν οι Ισραηλίτες λέγοντάς του: "ἔπαρον τῇ ράβδῳ σου καὶ ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου ἐπὶ τὴν θάλασσαν καὶ ρῆξον αὐτήν, καὶ εἰσελθάτωσαν οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ εἰς μέσον τῆς θαλάσσης κατὰ τὸ ξηρόν" (Εξ. 14,16). Τότε οι Ισραηλίτες διέσχισαν την Ερυθρά Θάλασσα και αφού πέρασαν στην αντίπερα όχθη, όρμησε ο στρατός των Αιγυπτίων με σκοπό να καταδιώξει το λαό του Θεού. Τότε ο Θεός διέταξε εκ νέου το Μωυσή να εκτείνει το χέρι του πάνω από τη θάλασσα ώστε να επανέλθουν τα ύδατα στην αρχική τους θέση λέγοντάς του: "ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου ἐπὶ τὴν θάλασσαν, καὶ ἀποκαταστήτω τὸ ὕδωρ καὶ ἐπικαλυψάτω τοὺς Αἰγυπτίους" (Εξ. 14,26).

Τότε ο ισραηλιτικός λαός πέρασε στην αντίπερα όχθη της Ερυθράς Θάλασσας βαδίζοντας μέσα από τον πυθμένα της χωρίς κανένας να βρέξει ούτε τα πόδια του επειδή τα ύδατα της Θάλασσας είχαν διαχωριστεί και φάνηκε η ξηρά - ο πυθμένας της θαλάσσης (Εξ. 14,28-29) κατόπιν ξαναενώθηκαν και ο πυθμένας ουδέποτε περπατήθηκε από άνθρωπο: ("ἡ θάλασσα μετὰ τὴν πάροδον τοῦ Ἰσραήλ, ἔμεινεν ἄβατος"). Έτσι λοιπόν κατά τον ίδιο τρόπο που προτυπώνει η Παλαιά Διαθήκη και η Κυρία Θεοτόκος "μετὰ τὴν κύησιν τοῦ Ἐμμανουήλ, ἔμεινεν ἄφθορος" αφού πρώτα "τὸν Χριστὸν ἐγέννησεν ἀσπόρως".