Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2021

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (νζ’) Ο δίδυμος ναός του Αγίου Αντωνίου στις Κάμπονες Μελάνων. Από την Αρχαιολόγο Ειρήνη Βασιλάκη

Ειρήνης Βασιλάκη 
Αρχαιολόγου


Ο ναός του Αγίου Αντωνίου βρίσκεται στις Κάμπονες, που είναι εύφορη περιοχή των Μελάνων[1]. Ανήκει σε ένα σύμπλεγμα δύο ναών, οι οποίοι εφάπτονται. Είναι ο νότιος εξ αυτών και ορθόδοξος, ενώ ο βόρειος είναι καθολικός αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα τους υπάρχει ένα άλλο μνημείο, το αρχοντικό σπίτι πυργοειδής κατασκευής της οικογένειας Sanudo (εικ. 1 Ο ορθόδοξος ναός του Αγίου Αντωνίου) (εικ. 2 Ο καθολικός ναός της Παναγίας) (εικ. 3 Η αρχοντική οικία των Sanudo). Ο Άγιος Αντώνιος δεν γνωρίζουμε πότε κτίστηκε ακριβώς, αλλά ξέρουμε ότι υπήρχε ήδη προ του 1541. Εξωτερικά οι δυο ναοί μοιάζουν να αποτελούν μια σύνθεση, να έχουν λειτουργική ενότητα. Όμως δεν έχει αποδειχτεί μέχρι τώρα πως επικοινωνούσαν. 

Εικ. 1

Εικ. 2

Εικ.3

Ο ναός του Αγίου Αντωνίου είναι μονόχωρος καμαροσκεπής με σχετικά οξυκόρυφη καμπύλη κάλυψης. Σήμερα έχει αλλοιωμένη την εξωτερική του μορφή σε σχέση με την αρχική. Πιθανότατα έχει επεκταθεί προς τα δυτικά σε μεταγενέστερη επέμβαση και έτσι είναι πιο επιμήκης (εικ. 4 Άποψη των δυο ναών από τα βόρεια όπου και φαίνεται η πιο επιμήκης πλευρά του ορθόδοξου ναού). Ανατολικά και οι δυο εκκλησίες έχουν καμπυλόσχημη κόγχη, όμως εσωτερικά αυτή επαναλαμβάνεται μόνο στον Άγιο Αντώνιο, που έχει ημικυκλική αψίδα στο Ιερό. Δυστυχώς στο μνημείο δε σώζονται διακοσμητικά στοιχεία, τοιχογραφικός ή και γλυπτός διάκοσμος. Διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, έχει δεχτεί ανακαινίσεις κατά καιρούς και λειτουργείται περιστασιακά (εικ. 5 Άποψη του τέμπλου). 

Εικ. 4

Εικ. 5

Ο περιβάλλων χώρος του μνημείου είναι πολύ όμορφος. Το ενετικό αρχοντικό που γειτνιάζει χρονολογείται στα 1615 και περιλαμβάνει εκτός από την οικία, κατάλοιπα προσκτισμάτων, ελαιοτριβείο και άλλους βοηθητικούς χώρους (εικ. 6 Το ελαιοτριβείο του συγκροτήματος) (εικ. 7 Κατάλοιπα προσκτισμάτων). 

Εικ. 6

Εικ. 7





_______________________
[1] Οι πληροφορίες πηγάζουν από τη διδακτορική διατριβή του Ναξίου ιστορικού Αθανασίου Κωτσάκη, «Η διαμόρφωση του πολιτισμικού τοπίου της νήσου Νάξου από το 1204 έως και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους», Καλαμάτα 2013, σελ. 144-145.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.