Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2018

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (μα’) «Ο τρισυπόστατος βυζαντινός ναός των Αγίων Αναργύρων στο κτήμα Μπογιατζόγλου στο Σαγκρί». Από την Αρχαιολόγο Ειρήνη Βασιλάκη

Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου

Στο Κάτω Σαγκρί μέσα στο αγρόκτημα που περιλαμβάνει την κατοικία της οικογένειας Μπογιατζόγλου, βρίσκεται το σύμπλεγμα των τριών ναών. Είναι αφιερωμένοι στους Αγίους Αναργύρους, στον Άγιο Ανδρέα και την Αγία Μαρίνα1. Δυστυχώς δεν σώζονται πηγές που να μας δίνουν πληροφορίες για την ιστορία του μνημείου, παρά μόνο μετά το έτος 1878, όταν και το κτήμα αγοράστηκε από το Γεώργιο Ανδρέου Μπογιατζόγλου. Η κατοικία του κτήματος είναι εξοχική, οχυρωμένη και κατασκευάστηκε στην Τουρκοκρατία. Βρίσκεται δίπλα σε μεγάλη ανοιχτή δεξαμενή που κινούσε στο παρελθόν παρακείμενο νερόμυλο. Το οίκημα έχει ισόγειο, όροφο και βοηθητικούς χώρους. Το συγκρότημα των ναών είναι προσαρτημένο στα νότια των βοηθητικών χώρων.
Ο ναός των Αγίων Αναργύρων βρίσκεται ανάμεσα στους δύο άλλους και είναι ο μεγαλύτερος σε διαστάσεις (4.60 x 7.40 μ. περίπου). Είναι μονόχωρος, δρομικός, τρουλλαίος, χωρίς νάρθηκα και με ημικυκλική κόγχη. Σε γενικές γραμμές είναι αρκετά ακανόνιστος. Καλύπτεται με θόλους και με τρούλλο διαμέτρου περίπου 2 μέτρων. Η προσπέλαση στο ναό γίνεται από μια θύρα και φωτίζεται από τέσσερα ορθογώνια παράθυρα. Στο Ιερό αποκαλύφθηκε η ύπαρξη συνθρόνου καθώς και ένας μαρμάρινος κίονας που στήριζε την Αγία Τράπεζα. Στους τοίχους διατηρούνται σπαράγματα ζωγραφικού διακόσμου που δεν έχει επακριβώς χρονολογηθεί, αλλά είναι με βεβαιότητα βυζαντινός
(εικ. 1 Η μοναδική θύρα του ναού), (εικ. 2 – 5 Τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού).

Εικ. 1
Εικ. 2
Εικ. 3
Εικ. 4
Εικ. 5

Στη βορειοανατολική γωνία του ναού των Αγίων Αναργύρων βρίσκεται το παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνας. Πρόκειται για μικρό ναΐσκο, μονόχωρο με τρούλο και διαστάσεις 3.60 x 3.60 μ. Ο τρούλος έχει διάμετρο μεγαλύτερη των 2 μέτρων και η αψίδα του Ιερού είναι αρκετά βαθειά. Διαθέτει κι αυτό μία θύρα και δύο ορθογώνια παραθυράκια. Δεν έχουν εντοπιστεί τοιχογραφίες στους τοίχους. Κάτω από το δάπεδο υπήρχε δεξαμενή που δεχόταν τα νερά πηγής που ανέβλυζε εκεί στο παρελθόν (εικ. 6 Η πρόσοψη του ναού της Αγίας Μαρίνας). Ο ναός του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται στα νότια των Αγίων Αναργύρων. Είναι μονόχωρος, δρομικός, καμαροσκέπαστος και με ημικυκλική κόγχη στα ανατολικά. Εξωτερικά ελάχιστα διακρίνεται, καθώς περιβάλλεται από παντού – με εξαίρεση την ανατολική πλευρά – από άλλα κτήρια (εικ. 7 Ο προαύλιος χώρος του ναϊκού συγκροτήματος στην πανήγυρη των Αγίων Αναργύρων), (εικ. 8 Η εικόνα των Αγίων Αναργύρων). Η εορτή των Αγίων Αναργύρων κάθε καλοκαίρι τιμάται ιδιαιτέρως και πανηγυρικώς από τους ευλαβείς προσκυνητές και την οικογένεια Μπογιατζόγλου που φροντίζει με επιμέλεια τους ναούς. 

Εικ. 6
Εικ. 7
Εικ. 8


1 Μαμαλούκος Σταύρος, «Η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος των Αγίων Αναργύρων στο Κάτω Σαγκρί Νάξου», ΔΧΑΕ τόμος ΚΖ΄, Αθήνα 2006, σελ. 49-60.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.