Ειρήνης Βασιλάκη
 |
| Ιερὀς Ναός Παναγίας Αρχατού |
Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας στην Αρχατό της νότιας Νάξου είναι ιδιότυπος. Βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του χωριού Άνω Σαγκρί και ανήκει στην ενορία Φιλωτίου. Αποτελείται από τον κυρίως ναό και δύο παρεκκλήσια εκατέρωθεν, που του δίνουν μια σταυρική διάταξη. Η νότια κεραία του σταυρού καλύπτει εγκαρσίως το κεντρικό μέρος πλαγίου κλίτους, δίνοντας την εντύπωση αρχικού ναΐσκου τύπου «μαυσωλείου».
Η κεντρική εκκλησία έχει εσωτερικές διαστάσεις 7 x 3.5 μέτρα περίπου και καλύπτεται με συνεπτυγμένο τρούλο στο μέσον. Ο νότιος ναός έχει διαστάσεις 7 x 2.5 μέτρα περίπου, δηλαδή έχει το ίδιο σχεδόν μήκος με τον προηγούμενο αλλά στενότερο πλάτος. Το βόρειο παρεκκλήσι είναι πολύ μικρότερο σε διαστάσεις. Στα ανατολικά του κυρίως ναού διαμορφώνεται ημικυκλική κόγχη διαμέτρου 2 μέτρων, ενώ αυτή του νότιου ναού είναι 1.65 μ. Η κόγχη του βόρειου ναΐσκου ενσωματώνεται στον ανατολικό τοίχο. Η κάλυψη των παρεκκλησίων είναι καμαροσκεπής. Τα τρία κτίσματα επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω ευρύχωρων τοξοτών ανοιγμάτων που έχουν διανοιχθεί τόσο δυτικά όσο και ανατολικά (εικ. 1 Η ανατολική όψη του ναού εξωτερικά) (εικ. 2 Άποψη του τέμπλου του κυρίως ναού) (εικ. 3 Ο τρούλος εσωτερικά) (εικ. 4 Η είσοδος του νότιου ναού από ανατολικά).
 |
| Εικ. 1 |
 |
| Εικ. 2 |
Οι θύρες εισόδου – που βρίσκονται στη δυτική πλευρά – είναι δύο, μία στον κεντρικό ναό και μία στο νότιο παρεκκλήσιο. Παράθυρα ανοίγονται στον τρούλο, στο βόρειο και το νότιο ναΐσκο. Οι τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από αργούς λίθους, ενώ το δάπεδο από ακανόνιστες πλάκες. Επιπλέον, διασώζεται σύνθρονο με μία βαθμίδα και επισκοπικό θρόνο καθώς και μεταγενέστερη κτιστή Αγία Τράπεζα.
 |
| Εικ. 3 |
 |
| Εικ. 4 |
Ο ναός αποκτά εξαιρετική σημασία απ' το πλήθος των τοιχογραφιών του και των επιγραφών του, μεταξύ των οποίων σημαντικότερη η κτητορική επιγραφή : «Έτους στφϞδ' ίνδ(ικτιώνος) ιδ' μηνί Σεπτ(εμβρίω) α' Δέ(ησι)ς του δούλου του Θ(εο)ύ Μυχα(ή)λ ιερέος του ζωγράφου»,
πράγμα που σημαίνει ότι ο ναός τοιχογραφήθηκε στα 1285/86 μ.Χ. (εικ. 5 – 7 Τμήματα του τοιχογραφικού διακόσμου όπως σώζονται σήμερα).
 |
| Εικ. 5 |
 |
| Εικ. 6 |
 |
| Εικ. 7 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλιο Ιστολογίου
Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.
Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.
Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.
Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.