Σάββατο 24 Μαρτίου 2018

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (λ’) «Ο λησμονημένος ναός της Παναγίας Μοναστηριώτισσας στις Εγγαρές ». Από την Αρχαιολόγο Ειρήνη Βασιλάκη!

Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου

Ιερός Ναός Παναγίας Μοναστηριώτισσας

Εικ. 1
Ο ναός της Παναγίας Μοναστηριώτισσας βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού, κοντά στον ερειπωμένο σήμερα οικισμό της Μέσα Γειτονιάς Εγγαρών. Βόρειά του δεσπόζει το Καλόν Όρος με το ναό της Γεννήσεως (Εικ. 1 Άποψη της Μέσας Γειτονιάς των Εγγαρών, Εικ. 2 Η κορυφή του Καλού Όρους με το σπηλαιώδη ναό της Γέννησης). Πρόκειται για έναν μεγάλων διαστάσεων τρισυπόστατο ναό, συνιστάμενο από τρία εφαπτόμενα καμαροσκεπή κλίτη. Η κεντρική ενδιάμεση εκκλησία είναι μονόχωρη και καμαροσκέπαστη. Η κάτοψη της έχει σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου. Στον ανατολικό τοίχο ανοίγεται μεγάλη ημικυκλική κόγχη (Εικ. 3 Η κεντρική εκκλησία με τη μεγάλη αψίδα). Η νότια εκκλησία είναι, επίσης, μονόχωρη καμαροσκεπής. Έχει και αυτή ίδιου σχήματος κάτοψη με την κεντρική, αλλά είναι στενότερη και έχει μικρότερη αψίδα. Μεταξύ του Ιερού και του κυρίως ναού υπάρχει τοξωτό άνοιγμα. Ο νότιος ναός είναι πιθανότατα μεταγενέστερο κτίσμα (Εικ. 4 Η νότια εκκλησία που σώζεται σε καλύτερη κατάσταση από την κεντρική. Άποψη του Ιερού). Η βόρεια εκκλησία έχει εξ ολοκλήρου καταστραφεί. Διασώζεται μόνο η γένεση της καμάρας και τμήματα του ανατολικού τοίχου (Εικ. 5 Το σημείο που βρισκόταν ο γκρεμισμένος σήμερα βόρειος ναός). 

Εικ. 2 

Εικ. 3

Εικ. 4

Εικ. 5.

Τα τρία εφαπτόμενα κτίσματα δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Η προσπέλαση γινόταν πιθανόν μέσω θυρών που βρίσκονταν στη δυτική πλευρά, η οποία σήμερα έχει καταπέσει. Δεν διαθέτει τέμπλο. Στο μεσαίο κλίτος, στη θέση του τέμπλου, σώζονται δύο μαρμάρινοι κίονες, οι οποίοι πιθανόν στήριζαν το επιστύλιο.

Διατηρείται τοιχογραφικός διάκοσμος μόνο στην αψίδα του κεντρικού ναού. Εκεί σώζονται ίχνη από τρία διαφορετικά ζωγραφικά στρώματα. Το παλαιότερο περιλαμβάνει τμήμα ενός σταυρού και φυτικό μοτίβο (8ος – 9ος αι.). Οι μεταγενέστερες τοιχογραφίες, αποτοιχισμένες σήμερα, χρονολογούνται στα τέλη του 13ου αιώνα (Εικ. 6 - 8 εναπομείναντα ίχνη ζωγραφικού διακόσμου)

Εικ 6

Εικ. 7

Εικ. 8

Ο ναός της Παναγίας Μοναστηριώτισσας είναι από τους παλαιότερους και σημαντικότερους της Νάξου. Δυστυχώς σήμερα κινδυνεύει από πλήρη κατάρρευση. Πρέπει άμεσα να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη διάσωσή του από την πλήρη καταστροφή και εξαφάνιση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.