Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (θ) Το Δογματικό Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του α' ήχου (β' μερος) (του Θεοδώρου Ρόκα)

Το Θεοτοκίο του Εσπερινού του Σαββάτου του α' ήχου (β' μερος)

Θεοδώρου Ρόκα 

Θεολόγου 

MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Αφού πέρασε μια σειρά από οκτώ (8) εβδομάδες, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και το κλείσιμο του Πεντηκοσταρίου, σειρά εβδομάδων κατά την οποία στις ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας γινόταν χρήση της Παρακλητικής - ή Οκτωήχου, ήρθε η ώρα να κλείσει το βιβλίο της Παρακλητικής με το πέρας της περιόδου του πλαγίου (πλ. δ')τετάρτου ήχου και να αρχίσει πάλι απ την αρχή, όπου ψάλλονται ξανά άπαντα τα Στιχηρά Ιδιόμελα, Αίνοι, Τροπάρια Κανόνων, Δοξαστικά κ.α. του πρώτου (α') ήχου, του πρώτου από τους οκτώ ήχους της βυζαντινής - εκκλησιαστικής μουσικής.

Έτσι λοιπόν στον εσπερινό του Σαββάτου, όπως και την περασμένη φορά, έτσι και τούτη θα ψαλλεί το ακόλουθο Θεοτοκίο του α' ήχου:

"Τὴν παγκόσμιον δόξαν, τὴν ἐξ ἀνθρώπων σπαρεῖσαν, καὶ τὸν Δεσπότην τεκοῦσαν, τὴν ἐπουράνιον πύλην, ὑμνήσωμεν Μαρίαν τὴν Παρθένον, τῶν Ἀσωμάτων τὸ ᾆσμα, καὶ τῶν πιστῶν τὸ ἐγκαλλώπισμα· αὕτη γὰρ ἀνεδείχθη οὐρανός, καὶ ναὸς τῆς Θεότητος· αὕτη τὸ μεσότοιχον τῆς ἔχθρας καθελοῦσα, εἰρήνην ἀντεισῆξε, καὶ τὸ Βασίλειον ἠνέῳξε. Ταύτην οὖν κατέχοντες, τῆς πίστεως τὴν ἄγκυραν, ὑπέρμαχον ἔχομεν, τὸν ἐξ αὐτῆς τεχθέντα Κύριον. Θαρσείτω τοίνυν, θαρσείτω λαὸς τοῦ Θεοῦ· καὶ γάρ αὐτὸς πολεμήσει τοὺς ἐχθρούς, ὡς παντοδύναμος".

Στο ανωτέρω Θεοτοκίο, μπορούμε να απομονώσουμε και να ερμηνεύσουμε την εξής φράση: "τὴν ἐξ ἀνθρώπων σπαρεῖσαν, καὶ τὸν Δεσπότην τεκοῦσαν", φράση η οποία αναφέρεται αποκλειστικά στο πρόσωπο της Κυρία Θεοτόκου, ως της Μητέρας του Σωτήρος Χριστού που παραχώρησε ολόκληρη την ύπαρξή της για να συντελεστεί το μοναδικό και ανεπανάληπτο γεγονός - μυστήριο της ενσάρκου Θείας Οικονομίας καθώς και στο γεγονός ότι η Κυρία Θεοτόκος αποτελεί την προσφορά του ανθρωπίνου γένους στην πραγματοποίηση αυτού του γεγονότος, της σαρκώσεως δηλ. του Υιού και Λόγου του Θεού.

Η Υπεραγία Θεοτόκος, η θεόπαις Μαριάμ, προβάλλεται από την Ορθόδοξο Εκκλησία ως ο καρπός των δικαίων, Ιωακείμ και της Άννας, ως το τελειότερο ανθρώπινο δημιούργημα του Θεού ανάμεσα στον Ισραηλιτικό λαό, τον περιούσιο λαό του Κυρίου. Από αυτόν τον λαό, μέσα από τον οποίο αναδείχθηκαν ισχυρές φυσιογνωμίες της Παλαιάς Διαθήκης όπως βασιλείς (Δαυίδ - Σολομών), προφήτες (Σαμουήλ - Ηλίας - Ησαΐας), Κριτές (Σαμψών - Ιεφθάε) και άλλοι πολλοί, ξεχώρισε ο γόνος του δικαίου αυτού ζεύγους. ήδη από τη νεαρή της ηλικία η θεόπαις Μαριάμ προσφέρθηκε στο ναό των Ιεροσολύμων προκειμένου να εκπληρωθεί το τάμα των γονέων της και να ανατραφεί με τέτοιο τρόπο ώστε όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή ("ὅτε ἤλθε τὸ πλῆρωμα τοῦ χρόνου" Γαλ. 4,4) να συγκατετίθετο στο κάλεσμα του Θεού και να γινόταν ''χώρα του αχωρήτου" Θεού, ο οποίος κυοφορήθηκε στην γαστέρα της.

Έτσι λοιπόν προκειμένου να καταδειχθεί το γεγονός αυτό, οτι η Υπεραγία Θεοτόκος προσεφέρθη εξ ολοκλήρου όχι μόνο από τους γονείς της αλλά και από ολόκληρο το ανθρώπινο γένος η Ορθόδοξος Υμνολογία κάνει χρήση της ανωτέρω φράσης ("τὴν ἐξ ἀνθρώπων σπαρεῖσαν") καθώς και το επισημάνει για ακόμα μια φορά κατά την εορτή της Χριστού γεννήσεως, όπου αναφέρει: "ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον" στο περίφημο Στιχηρό Ιδιόμελο της εορτής, όπου γίνεται λόγος για την προσφορά κάθε μέρους της δημιουργίας στο μυστήριο της ενσάρκου θείας οικονομίας:

"Τὶ σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης ἐπὶ γῆς ὡς ἄνθρωπος δι' ἡμᾶς; ἕκαστον γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων, τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει· οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον, οἱ οὐρανοὶ τὸν Ἀστέρα, οἱ Μάγοι τὰ δῶρα, οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα, ἡ γῆ τὸ σπήλαιον, ἡ ἔρημος τὴν φάτνην· ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον".