«Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου του Γιαλού στη συνοικία του Μπούργου»
Ειρήνης Βασιλάκη
Αρχαιολόγου
 |
| Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου |
Ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου του Γιαλού ή της Αγοράς βρίσκεται εντός των ορίων του συνοικισμού του Μπούργου. Πρόκειται για παλαιό μετόχι της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Εκεί αλλά και στα μονύδρια των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Λιβαδιών και Αγίου Ιωάννη Άχαψης, που ήταν επίσης αγιορείτικα μετόχια, έβρισκαν κατάλυμα κατά διαστήματα οι κατερχόμενοι στη Νάξο αγιορείτες πατέρες 1. Στο ναό του Αγίου Νικολάου επιπλέον – όπως φαίνεται – διέμειναν για ένα διάστημα οι φυγάδες από την Πελοπόννησο, λόγω των Ορλωφικών, Αγιορείτες Ιερομόναχοι Γρηγόριος, Νήφων και Αρσένιος που επιτέλεσαν σημαντικό θεολογικό και εκπαιδευτικό έργο στο νησί σε μια περίοδο που δε λειτουργούσαν ορθόδοξα σχολεία στη Νάξο και οι κάτοικοι κινδύνευαν από τον επαπειλούμενο προσηλυτισμό των παπικών μοναχών.
 |
| Εικ. 1 Άποψη του Τέμπλου του Ιερού Ναού |
Πρόκειται για ένα απλό καμαροσκεπές κτίσμα με τρία εγκάρσια τόξα και πλούσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο (εικ. 1, εικ. 2). Το τέμπλο κοσμούν αξιόλογες φορητές εικόνες. Μεταξύ αυτών δεσπόζει η επιβλητική εικόνα της Θεοτόκου που επωνομάζεται «Κυρία των Αγγέλων», η οποία φιλοτεχνήθηκε πιθανότατα από τον περίφημο αγιογράφο Άγγελο τον Κρήτα (α’ μισό 15ου αιώνα) (εικ. 3). Ο κορυφαίος αυτός ζωγράφος, Κωνσταντινουπολίτικης μάλλον καταγωγής, εργάστηκε στην Κρήτη πριν και μετά την άλωση του 1453 και σε εκκλησίες της Χώρας σώζονται τουλάχιστον έξι εικόνες μεγάλων διαστάσεων που αποδίδονται σε εκείνον. Αξιόλογες είναι και οι άλλες δύο εικόνες του τέμπλου, αυτή του Δεσπότη Χριστού και του τιμώμενου Αγίου Νικολάου (εικ. 4, εικ. 5).
 |
| Εικ. 2. Ένα από τα εγκάρσια τόξα στο εσωτερικό του Ναού |
 |
| Εικ. 5. Η εικόνα Αγίου Νικολάου στο Τέμπλο |
 |
| Εικ. 3 Η εικόνα της Θεοτόκου "Κυρία των Αγγέλων" |
 |
| Εικ. 4. Η εικόνα του Χριστού "Βασιλεύς των Βασιλέων και Μέγας Αρχιερεύς" |
 |
| Εικ. 6. Η παράσταση του Ευαγγελισμού στο Βημόθυρο του Τέμπλου |
Στο βημόθυρο σε αφιερωματική επιγραφή αναγράφονται τα ονόματα του ιερομονάχου Παϊσίου και Θεοφάνους του μοναχού των «Μοσχοβιτών», υπηκόων δηλαδή των τότε επικρατούντων στο Αιγαίο Ρώσων (1773). (εικ. 6 Η παράσταση του Ευαγγελισμού στο βημόθυρο, όπου και η αφιερωματική επιγραφή των μοναχών Παϊσίου και Θεοφάνους).
Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Γιαλού είναι ιδιαίτερα οικείος και αγαπητός στους Ναξιώτες, αφού είναι ο μόνος που παραμένει ως σήμερα καθημερινά ανοικτός στους προσκυνητές.
1 Μαστορόπουλος Γεώργιος, Ναοί και μονύδρια της Χώρας Νάξου κατά την εποχή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, ΕΕΚΜ, τόμος ΙΘ’, Αθήνα 2005.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλιο Ιστολογίου
Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.
Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.
Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.
Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.