Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (λγ΄) Το Θεοτοκίο του Αναστάσιμου Απολυτικίου του Πλ. δ' Ήχου

Το Θεοτοκίο του Αναστάσιμου Απολυτικίου του Πλ. δ' Ήχου

Θεοδώρου Ρόκα 

Θεολόγου 

MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Θεοτόκος η ελπίς Πάντων
Μέσα 16ου, Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα

Για ακόμα μια φορά στο τρέχον λειτουργικό έτος ξεκινά η περίοδος του πλαγίου τετάρτου ήχου (πλ. δ') του ογδόου και τελευταίου ήχου της Ψαλτικής Τέχνης, όπου ως θεοτοκίο στο αναστάσιμο απολυτίκιο ψάλλεται το ακόλουθο:

"Ὁ δι' ἡμᾶς γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου, 

καὶ σταύρωσιν ὑπομείνας ἀγαθέ, 

ὁ θανάτῳ τὸν θάνατον σκυλεύσας, 

καὶ Ἔγερσιν δείξας ὡς Θεός, 

μὴ παρίδῃς οὓς ἔπλασας τῇ χειρί σου, 

δεῖξον τὴν φιλανθρωπίαν σου ἐλεῆμον, 

δέξαι τὴν τεκοῦσάν σε Θεοτόκον πρεσβεύουσαν 

ὑπὲρ ἡμῶν καὶ σῶσον Σωτὴρ ἡμῶν, 

λαὸν ἀπεγνωσμένον".

Στο ανωτέρω απολυτίκιο θεοτοκίο παρέχεται η δυνατότητα να παραλληλίσουμε τη φράση "ὁ δι' ἡμᾶς γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου" με το τρίτο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως: "τὸν δι΄ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα", άρθρο το οποίο κάνει λόγο για την αναγκαιότητα του γεγονότος της σαρκώσεως του Λόγου δηλ. πως ο Λόγος σαρκώθηκε (ο Θεός έγινε άνθρωπος) για τη σωτηρία του ανθρώπου από την αμαρτία.

Η αμαρτία που γεννήθηκε από την αποστασία του γενάρχη Αδάμ του πρωτοπλάστου, σε περίπτωση που παραμείνει εγκυμονεί τον αιώνιο πνευματικό θάνατο διότι είναι φθορά της φύσεως. Με αυτή χάλασε εκείνο που τόσο όμορφα δημιούργησε ο Θεός και ήταν προορισμένο για να ζει στην αλήθεια. Ο μόνος που μπορούσε να λυτρώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία ήταν ο ίδιος ο πλάστης και δημιουργός του και γι αυτό το λόγο εισήλθε στην ιστορία προσλαμβάνοντας ολόκληρη την ανθρώπινη φύση.

Η θεία ενανθρώπιση δεν ήταν τοπική μετάσταση αλλά θεϊκή συγκατάβαση. Ο Υιός και Λόγος του Θεού χωρίς να υποστεί ουσιαστική μεταβολή προσέλαβε κάτι που δεν είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή, τη στιγμή της προσλήψεως της ανθρώπινης φύσης. Έγινε άνθρωπος (θεάνθρωπος) και εισήλθε στην ιστορία της ανθρώπινης ζωής. Στο ανεξιχνίαστο αυτό θαύμα αποτυπώνεται η άπειρη αγάπη του Θεού προς το δημιούργημά του. Ο Θεός έγινε άνθρωπος. Προσέλαβε την πραγματική ανθρώπινη φύση και η φύση αυτή δόθηκε από το Πνεύμα του Θεού και την Παρθένο Μαρία.

Το δε ζήτημα της αειπαρθενίας της Κυρίας Θεοτόκου κατέχει ασφυκτική θέση στη ζωή, την ευσέβεια και τη διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Επελέγη μια παρθένος, από το Θεό, ως λειτουργός στο καινοποιό αυτό μυστήριο. Ο Υιός και Λόγος του Θεού χρειαζόταν μια μητέρα για να είναι πραγματική η γέννησή του. Η μητέρα αυτή δεν ένιωσε πόνους κατά τη γέννηση του Υιού της. Ο τόκος δεν κατέλυσε τα σήμαντρα της παρθενίας της. Όπως παρθένος συνέλαβε έτσι και παρθένος έτεκε και παρθένος παρέμεινε μετά τον τόκο του Υιού της. Ο τόκος ήταν αλόχευτος. Η παρθένος Μαρία δεν γνώρισε απολύτως τίποτα από την παλαιά φυσική γέννηση διότι ως μητέρα λειτουργούσε ως απαρχή στην ανακαινισμένη ανθρωπότητα στους καινούργιους ρυθμούς, στους οποίους μπήκε με την καινοφανή γέννηση του τόκου της.