Ἡ Ἀρχή τῆς μικρᾶς Δοξολογίας τοῦ Ὄρθρου!
Οικονόμου
π. Γεωργίου Α. Ρήγα
(1884 - +1960)
Εἰς τάς καθημερινάς καί τάς νηστησίμους ἡμέρας, ὡς εἶναι γνωστόν, ἀντί τῆς Μεγάλης Δοξολογίας ἀναγινώσκεται χῦμα ἡ λεγόμενη Μικρά Δοξολογία Σοί δόξα πρέπει, Κύριε, ὁ Θεός ἡμῶν.
Εἰς πάσας ἀνεξαιρέτως τάς πρό τοῦ 1831 παλαιάς έκδόσεις τοῦ Μεγάλου Ὡρολογίου, πρίν ἤ δηλαδή ὁ ἀείμνηστος Βαρθολομαίος ὁ Κουτλουμουσιανός ἀναλάβη κατά τό ἔτος ἐλεῖνο τήν διόρθωσιν αὐτοῦ, ἀλλά καί εἰς τάς μετά το 1831 γενομένας ἐκ τῶν ἐν Βενετίᾳ τυπογραφείων τοῦ Φραγκσίσκου Ἀνδρεώλα (1832), Νικ. Γλυκῆ (1845), Ἁγ. Γεωργίου (1856, 1864 κ.ἑ.) ἐκδόσεις τοῦ ὡρολογίου, διωρθωμένας ταύτας ὑπό τοῦ Βαρθολομαίου καί τῇ ἐπιστασίᾳ τοῦ Π. Φιλιππίδου καί ἰδίᾳ τῶν αὐταδέλφων Ι και Σ. τῶν Βελοῦδων γενομένας, τῆς Μικρᾶς ταύτης Δοξολογίας ἡ ἀρχή ἀναγράφεται οὕτω: "Σοί δόξα π[ρέπει, Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν, καί σοί τήν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ..." κτλ.
Πλήν παραδόξως εἰς τάς ἐκ τοῦ ἐν Βενετίᾳ τυπογραφείου τοῦ Φοίνικος γενομένας ἐκδόσεις τοῦ Μεγ. Ὡρολογίου, μετά τό "Σοί δόξα πρέπει...τῶν αἰώνων, Ἀμην", ἐπισυνάπτεται εὐθύς ὁ πρώτος της Δοξολογίας στίχος "Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ", ἄνευ τοῦ χαρακτηριστικού τῆς Δοξολογίας προψάλματος "Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς", ὅπερ παραλείπεται ἐντελῶς εἰς τάς ἐν λόγῳ ἐκδόσεις τοῦ Φοίνικος. Οὕτω δέ ἀκέφαλος καί ἄνευ τοῦ προψάλματος "Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς" ἡ Μικρά Δοξολογία περιέχεται καί εἰς τάς ἐν Ἀθήναις καί ἀλλαχοῦ γενομένας νεωτέρας τοῦ Ὡρολογίου ἀνατυπώσεις ἐπειδή πάντως οἱ ἐκδόται αὐτῶν εἶχον ὑπ' ὄψει ἐκδόσεις τοῦ τυπογραφείου τοῦ Φοίνικος.
Δύναταί τις ὅμως μετά πεποιθήσεως νά εἴπη, ὅτι ἡ τοιαύτη παράλειψις αὐτῦ εἶναι ἀποτέλεσμα τυπογραφικῆς ἀβλεψίας, ἔνεκα τῆς ὁποίας ἐξέπεσε τό πρόψαλμα "Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς". Τήν πεποίθησιν ταύτην ἐνισχύει καί ἡ ἐν τῷ Τριωδίῳ άναγραφομένη τήν Καθαράν Δευτέραν τυπική διάταξις, τήν ὁποίαν καί τό Τυπικόν τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγ. Σάββα ἐπαναλαμβάνει, καθ'ἥν ὄχι μόνον δέν παραλείπεται τό πρόψαλμα τῆς Μικρᾶς Δοξολογίας, ἀλλά τουναντίον ἀναγράφεται τοῦτο πεπλατυσμένον οὕτω:"Σοί δόξα πρέπει, Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν....τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Δόξα σοί τῷ δείξαντι τῷ φῶς. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ" κτλ. Ὡσαύτως δέ μετά τοῦ προψάλματος "Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς" ἀναγράφεται ἡ ἀρχή τῆς Μικρᾶς Δοξολογίας ἐν τῷ Τριωδίῳ καί εἰς τοῦς Ὄρθρους τῆς Μεγ. Δευτέρας καί Μεγ. Πέμπτης, ὡς καί εἰς τήν ἀκολουθίαν τῶν Παθῶν.
Κατά ταῦτα ἀναντιρρήτως ἡ ἀρχή τῆς Μικρᾶς Δοξολογίας τοῦὌρθρου ἔχει οὕτω: "Σοί δόξα πρέπει...τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ" κτλ.
Δέν πρέπει ὅμως ἐνταῦθα νά παραλείψωμεν νά σημειώσωμεν, ὅτι ἡ Μικρά αὕτη Δοξολογία, ὅταν λέγηται εἰς τό Μέγα ἤ Μικρόν Ἀπόδειπνον, πρέπει νά ἄρχηται ἄμέσως ἀπό τοῦ "Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ" ἄνευ τ. ἔ τοῦ "Σοί δόξα πρέπει", καί ἄνευ τοῦ προψάλματος "Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς". Εἰς τοῦτο ἄλλωστε συμφωνοῦσι πλήρως πᾶσαι αἱ ἐκδόσεις τοῦ Ὡρολογίου, παλαιαί τε καί νέα, ὡς καί τά παλαιά Τυπικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλιο Ιστολογίου
Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.
Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.
Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.
Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.