Θεολογικό Οδοιπορικό στη Μ. Εβδομάδα! ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ! Tου Θεολόγου Θεόδωροy Ροκα!

Θεοδώρου Ρόκα

Θεολόγου

MΑ Ερμηνευτικής Θεολογίας

Η Αγία και Μεγάλη Παρασκευή

"Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Παρασκευῇ, τὰ ἅγια καὶ σωτήρια καὶ φρικτὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν, τοὺς ἐμπτυσμούς, τὰ ῥαπίσματα, τὰ κολαφίσματα, τὰς ὕβρεις, τοὺς γέλωτας, τὴν πορφυρᾶν χλαίναν, τὸν κάλαμον, τὸν σπόγγον, τὸ ὄξος, τοὺς ἥλους, τὴν λόγχην, καὶ πρὸ πάντων, τὸν σταυρόν, καὶ τὸν θάνατον, ἃ δι' ἡμᾶς ἑκὼν κατεδέξατο, ἔτι δὲ καὶ τὴν τοῦ εὐγνώμονος Λῃστοῦ, τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ, σωτήριον ἐν τῷ Σταυρῷ ὁμολογίαν".

Πριν από λίγες ημέρες, Κυριακή των Βαΐων, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός εισήλθε θριαμβευτής στην αγία πόλη της Ιερουσαλήμ (Ιωαν. 12,12-19) και ο λαός ανεκραύγαζε "ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου" κρατώντας στα χέρια τους Βάια και φοίνικες (Ιωαν. 12,13). Πλέον ήρθε η στιγμή ο ίδιος λαός παρακινούμενος από τους γραμματείς και τους Φαρισαίους να βροντοφωνάξει προς τον Πιλάτο για τον Χριστό: "ἆρον ἆρον σταύρωσον Αὐτὸν" (Ιωαν. 19,15).

Η Αγία και Μεγάλη Παρασκευή είναι αφιερωμένη κατ΄ αρχάς στο Πάθος και τη Σταύρωση του Λυτρωτή Ιησού Χριστού και παράλληλα σε μερικά ακόμα περιστατικά - γεγονότα, τα οποία συνοδεύουν το εκούσιο Πάθος του Κυρίου, όπως μας τα περιγράφουν οι ευαγγελιστές, και αυτά είναι: α) "οἱ ἐμπτυσμοί, τὰ ῥαπίσματα, τὰ κολαφίσματα, αἱ ὕβρεις, οἱ γέλωτες, ἡ πορφυρᾶ χλαίνα, ὁ κάλαμος ", β) "ὁ σπόγγος, τὸ ὄξος, οἱ ἥλοι, ἡ λόγχη", γ) "ὁ σταυρός, ὁ θάνατος" και δ) "ἡ τοῦ εὐγνώμονος Λῃστοῦ, τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ, σωτήριον ἐν τῷ Σταυρῷ ὁμολογία".

Οι εμπτυσμοί, τα ραπίσματα, οι μαστιγώσεις, οι κολαφισμοί, οι ύβρεις και τα γέλια προς τον Ιησού από μέρους των στρατιωτών, οι οποίοι τον ενέπαιζαν και γελούσαν μαζί Του αποτελούσαν συνήθεια και προπαρασκευαστικό μέρος του μαρτυρίου που κατέληγε σε θανατική εκτέλεση, κυρίως στη σταύρωση δηλ. το πιο ατιμωτικό μέσο θανάτου κατά την εποχή εκείνη, εικόνα την οποία μας περιγράφουν οι ευαγγελιστές στις διηγήσεις των ευαγγελίων τους. Αφού περιέπαιξαν τον Ιησού του φόρεσαν κόκκινη ενδυμασία, τοποθέτησαν στο κεφάλι Του ένα στεφάνι από αγκάθια, εν είδει βασιλικού στέμματος, και του έδωσαν να κρατήσει στα χέρια του ένα καλάμι για βασιλικό σκήπτρο φωνάζοντάς του "χαῖρε ὁ βασιλεῦς τῶν Ἰουδαίων" (Ματθ. 27,27-31)∙ (Μαρκ. 15,16-19)∙ (Ιωαν. 19,1-7). Τέλος του φόρτωσαν το Σταυρό του μαρτυρίου Του στους ώμους και τον οδήγησαν έξω από τα τείχη της πόλεως της Ιερουσαλήμ, στον Γολγοθά για να τον σταυρώσουν, ποτίζοντάς τον όξος, κεντώντας την πλευρά του για να εξακριβώσουν αν όντως είχε πεθάνει (Ματθ. 27,32-56)∙ (Μαρκ. 15,20-39)∙ (Ιωαν. 19,17-30).

Στο φρικτό Γολγοθά κατά τη στιγμή της Σταύρωσης του Λυτρωτή παρατηρείται η εξής συγκλονιστική συνδιάλεξη του Σταυρωθέντος Ιησού με τους δυο συσταυρωθέντες ληστές. Ο μεν εξ΄ ευωνύμων συσταυρούμενος ληστής, ο οποίος παρουσιάζεται να εκπροσωπεί τον ιουδαϊκό λαό, εμπαίζει τον Κύριο λέγοντάς του: "εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστὸς σῶσον ἑαυτὸν καὶ ἡμᾶς" (Λουκ. 23,39), ενώ ο εκ δεξιών συσταυρούμενος ληστής, ο οποίος εκπροσωπεί τα έθνη τα οποία θα αποτελέσουν τα μέλη της Εκκλησίας του Χριστού - το νέο Ισραήλ, επιτιμά τον προλαλήσαντα ληστή λέγοντας του: "οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ; καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε" (Λουκ. 23,40-41) και στρεφόμενος προς τον Ιησού του ζητά να τον θυμηθεί όταν ξαναέλθει κατά την ώρα της κρίσεως: "Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου" (Λουκ. 23,42). Η ειλικρινής αυτή μετάνοια που έδειξε ο ληστής του σταυρού του άνοιξε το δρόμο για να εισέλθει στον Παράδεισο της τρυφής, όχι μόνος του αλλά ακολουθώντας τον Λυτρωτή Ιησού, ο Οποίος τον καθησύχασε και του απάλυνε τον πόνο της ψυχής λέγοντάς του: "Ἀμήν λέγω σοι, σήμερον μετ' ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ" (Λουκ. 23,43).

Η ειλικρινής μετάνοια του ευγνώμονος ληστού άνοιξε τις κεκελισμένες πύλες της Εδέμ (του Παραδείσου), οι οποίες ήσαν κλειστές από τη στιγμή που ο Θεός εκδίωξε τους Πρωτοπλάστους (Γεν. 3,) Τη μετάνοια αυτή του ληστού ζητά ο υμνωδός της Ακολουθίας των Παθών του Κυρίου να αποτελέσει το κλειδί και τον τρόπο που θα εισέλθει στον Παράδεισο κάθε πιστό μέλος της Εκκλησίας του Χριστου: "Τὸν Λῃστὴν αὐθημερόν, τοῦ Παραδείσου ἠξίωσας Κύριε, κᾀμὲ τῷ ξύλῳ τοῦ Σταυροῦ, φώτισον καὶ σῶσόν με" (Εξαποστειλάριο Όρθρου Αγίας και Μεγάλης Παρασκευής).