Γεωργίου Ζαραβέλα
Θεολόγου
ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας - Λειτουργικής ΕΚΠΑ
Η παραβολή των Δέκα Παρθένων (Μεγάλη Τρίτη)
Οδεύοντας προς το Πάθος και την Ανάσταση του Χριστού, η Εκκλησία θέτει προ οφθαλμών μας κατά την Αγία και Μεγάλη Τρίτη την παραβολή των Δέκα Παρθένων (Κατά Ματθαίον κδ’, 1-13). Την παραβολή αυτή είπε ο Κύριος λίγες ημέρες πριν από το Πάθος του, σαν ένα χαρακτηριστικό δείγμα της απερισκεψίας και της πλημμελούς πολιτείας του πιστού, η οποία μπορεί να του στερήσει τους καρπούς όλων των κόπων που κατέβαλλε.
Παραβολή ονομάζεται ένα ιδιαίτερο φιλολογικό είδος, το οποίο χρησιμοποίησε ο Χριστός για να διευκολύνει την κατανόηση όσων κήρυττε. Συνιστά μικρή ιστορία, συνήθως πλασματικού περιεχομένου, η οποία αντλεί παραδείγματα από τη καθημερινή ζωή και κρύβει βαθύτερα πνευματικά νοήματα. Αυτό το είδος του λόγου ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στην εποχή που έζησε και έδρασε επί γης ο Χριστός.
Μία από αυτές τις παραβολές είναι και η των Δέκα Παρθένων. Σύμφωνα με αυτή, κατά την ημέρα ενός γάμου δέκα παρθένες στέκονταν έξω από το σπίτι, όπου θα γινόταν ο γάμος, φέροντας στο χέρι τους λαμπάδες, ώστε να προϋπαντήσουν τον γαμπρό. Οι πέντε εξ αυτών, οι χαρακτηριζόμενες και ως φρόνιμες, είχαν προμηθευτεί και επιπλέον έλαιο για την τροφοδοσία των λαμπάδων τους, ενώ οι άλλες πέντε, τις οποίες χαρακτηρίζει ο Χριστός ως μωρές, δηλαδή ανόητες, δεν προμηθεύτηκαν. Όμως, ο γαμπρός καθυστέρησε να έρθει και έπεσε η νύκτα. Έτσι, οι παρθένες νύσταξαν και κοιμήθηκαν.
Ξαφνικά, περί το μεσονύκτιο, έφτασε ο γαμπρός και οι πέντε φρόνιμες παρθένες, οι οποίες είχαν προνοήσει να έχουν έλαιο σε αγγείο, ήταν έτοιμες και εισήλθαν μαζί με τον γαμπρό στους γάμους. Αντίθετα, οι πέντε μωρές ξέμειναν από έλαιο και οι λαμπάδες τους έσβησαν. Ζήτησαν από τις φρόνιμες να τους δώσουν λίγο από το δικό τους, αλλά εκείνες αρνήθηκαν και τις έστειλαν να αγοράσουν από τους προμηθευτές, καθώς δεν θα έφτανε ούτε για τις ίδιες. Όταν επέστρεψαν, ήταν πλέον αργά. Οι θύρες της οικίας είχαν κλείσει και αυτές βρίσκονταν εκτός του γάμου. Όταν έκρουσαν τη θύρα και ζήτησαν να εισέλθουν κι αυτές στην οικία, ο κύριος της οικίας αρνήθηκε να ανοίξει, λέγοντάς τους ότι δεν τις γνωρίζει.
Η οικία του γάμου συμβολίζει την βασιλεία των Ουρανών, ο γαμπρός είναι ο Χριστός, ο οποίος θα έρθει στη Δευτέρα Παρουσία του (γάμος) για να κρίνει τους ανθρώπους (δέκα παρθένες) και να τους καταστήσει μέτοχους της παραδείσιας ζωής (φρόνιμες παρθένες) ή απόκληρους της ουράνιας βασιλείας (μωρές παρθένες).
Ο Κύριος, μέσα από αυτή τη σύντομη ιστορία, προβάλλει την αρετή της προνοητικότητας, αλλά και της ελεημοσύνης. Και οι δέκα ήταν παρθένες, δηλαδή είχαν αγνές ψυχές. Όμως, παρότι φρόντισαν να τηρήσουν πιστά τα θεία εντάλματα, αμέλησαν τα ελάχιστα. Από καθαρή αμέλεια λησμόνησαν λεπτομέρειες, οι οποίες, παρά την σμικρότητα τους, ήταν σημαντικότατες. Άλλωστε, η κρίση του Θεού κρίνεται στα σημεία.
Μία από τις αρετές που διδάσκει με την παραβολή ο Κύριος είναι η ελεημοσύνη. Και οι δέκα παρθένες ήταν πιστές στον νυμφίο. Όμως, μόνο οι πέντε έφεραν μαζί τους την αρετή της ελεημοσύνης στο αγγείο της ψυχής τους, ενώ οι πέντε μωρές παρθένες αμέλησαν να γεμίσουν την ψυχή τους με αυτό. Η ελεημοσύνη συνιστά κοινωνική αρετή. Δεν είναι απλά μια πράξη εξευμενισμού του Θεού, αλλά μια οντολογική, αγαπητική κίνηση με αποδέκτη τον Θεό μέσα από τον συνάνθρωπο. Η αγάπη για τον Θεό διέρχεται μέσα από το πρόσωπο του άλλου. Ακόμα και η πλέον ελάχιστη πράξη αγάπης, όπως η ελεημοσύνη, συνιστά στοιχείο καθοριστικό για τη σωτηρία. Άλλωστε, ο ίδιος ο Χριστός είπε: «έλεον θέλω και ου θυσίαν» (Κατά Ματθαίον θ’, 13).
Η ελεημοσύνη είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλη αρετή και ικανή για να σώσει τον «φρόνιμο» πιστό, χωρίς να είναι το παν για τη σωτηρία μας. Όμως, ιδιαίτερη είναι η σημασία της προνοητικότητας. Μπορεί ο Κύριος να δίδαξε ότι δεν πρέπει να μεριμνούμε για την επαύριον, όπως κάνουν και τα άνθη του αγρού, αλλά αυτό δεν δηλώνει την απάθεια και την αμέλεια. Η πνευματική προετοιμασία και εγρήγορση του πιστού είναι ύψιστες αρετές. Η χαυνότητα και η ραθυμία δεν ωφελούν την ψυχή μας, όπως ακριβώς δεν βοήθησαν και τις πέντε μωρές παρθένες να μετέχουν στον γάμο.
Η απροθυμία είναι ανασταλτικός παράγοντας για την επίτευξη του αγαθού. Πάντοτε χρειάζεται να είμαστε σε εγρήγορση. Κανείς, όσο αγαθός και να είναι, δεν έχει φτάσει στην πνευματική τελείωση. Η ζωή του χριστιανού είναι ένας διαρκής αγώνας. Στον πιστό αρμόζει να λειτουργεί με προοπτική και μάλιστα προοπτική αιωνιότητας, ξεφεύγοντας από τα βαρίδια της καθημερινής διαβίωσης. Η σκέψη μας δεν πρέπει να παραμένει στο «τι φάγωμεν ή τι πίωμεν ή τι περιβαλώμεθα» (Κατά Ματθαίον στ’, 31), αλλά να ενεργεί και να πορεύεται σε τροχιά εσχατολογική, εκκεντρισμένη στη φωτεινή όψη του προσώπου του Χριστού, όπως αυτή θα φανερωθεί πίσω από το Πάθος, τον Σταυρό και τον Τάφο, τη μεγάλη ημέρα της Ανάστασής του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλιο Ιστολογίου
Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.
Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.
Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.
Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.