Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (Ϟε΄) Το Γ΄Αντίφωνο των Αναβαθμών τού Β΄ Ήχου! Από τον Θεολόγο και Πρωτοψάλτη Θεόδωρο Ρόκα

Χριστός Ανέστη!

Θεοδώρου Ρόκα,
Θεολόγου
Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας

"Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον, ἐοίκασιν ὄρει τῷ ἁγίῳ, οἳ οὐδαμῶς σαλεύονται, προσβολαῖς τοῦ Βελίαρ".

"Ἐν ἀνομίαις χεῖρας αὐτῶν μὴ ἐκτεινάτωσαν οἱ θείως ζῶντες· οὐ γὰρ ἐᾷ Χριστός, 

τῇ ῥάβδῳ τὸν κλῆρον αὐτοῦ".

Δόξα... καὶ νῦν ...

"Ἁγίῳ Πνεύματι, προσπηγάζει πᾶσα σοφία, ἔνθεν χάρις Ἀποστόλοις,

 καὶ τοῖς ἄθλοις καταστέφονται Μάρτυρες, καὶ Προφῆται ὁρῶσι".

Στον πρώτο στίχο του τρίτου Αντιφώνου των Αναβαθμών του β' ήχου ο υμνωδός εκφράζει τα συναισθήματά του και ομολογεί οτι έχει εναποθέσει όλες τις ελπίδες του στον Κύριο. Σύμφωνα με τον υμνωδό, όποιος ελπίζει στον Κύριο παρομοιάζεται σαν το όρος Σιών πάνω στο οποίο είναι κτισμένη η Ιερουσαλήμ, η πόλη του βασιλιά Δαυίδ, η έδρα του βασιλείου του, η πόλη όπου βρίσκεται ο Ναός του Θεού. Ο ιερός υμνωδός του ανωτέρω Αναβαθμού είναι επηρεασμένος από τον πρώτο και τον δεύτερο στίχο του ΡΚΔ' Ψαλμού.

Ο δεύτερος στίχος του τρίτου Αντιφώνου των Αναβαθμών του β' ήχου αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου στίχου σε νόημα και περιεχόμενο. Τώρα ο υμνωδός θα κάνει λόγο για το φθόνο, τη ζήλεια και το μένος που πρόκειται να προκληθεί εναντίον όσων ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου από εκείνους που ζουν ενάντια στο θέλημά Του. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Οποίος βασιλεύει εις τους αιώνας, δεν θα επιτρέψει στους αδίκους, στους ασεβείς και τους αμαρτωλούς να απλώσουν χέρι πάνω στο λαό Του. Λέγοντας δεν θα απλώσουν χέρι σημαίνει οτι δεν θα επιτρέψει να τους καταβάλλουν οι μάστιγες, οι θλίψεις και οι ταλαιπωρίες των αδίκων και ασεβών ("Οὐ γὰρ ἐᾷ Χριστός, τῇ ῥάβδῳ τὸν κλῆρον αὐτοῦ"). Ως κλήρος εννοείται ο περιούσιος λαός του Κυρίου, όπου στη μεν Παλαιά Διαθήκη είναι ο παλαιός Ισραήλ, στην δε Εκκλησία είναι ο νέος Ισραήλ. Όμως αυτή η στάση των αμαρτωλών, των αδίκων και των ασεβών προκαλεί το εξής ερώτημα στους δικαίους: "πως μπορεί ο ασεβής και αμαρτωλός να αποκτήσει το δικαίωμα να βάλλεται εναντίον του δικαίου και ευσεβούς"; Και ως απάντηση λαμβάνουν οτι ο Κύριος πρόκειται να μετατρέψει την έκβαση του κακού σε καλό δηλ. πως και τον ασεβή τον χρησιμοποιεί ο Θεός για να εκπληρώσει το σχέδιό Του.

Ο τρίτος στίχος του τρίτου Αντιφώνου κάνει λόγο για συγκεκριμένα χαρίσματα του Παναγίου Πνεύματος. Η ενέργεια των τριών θείων Υποστάσεων είναι μια και κοινή, όπως μια και κοινή είναι η θεία φύση του Τριαδικού Θεού. Όμως η ενέργεια καταπέμπεται στους ανθρώπους δια του Παναγίου Πνεύματος. Από το Άγιο Πνεύμα πηγάζει κάθε σοφία, σύνεση, αγιότητα και λογική γνώση, όπως εκείνη που δόθηκε στους Αποστόλους, αμυδρά αρχικά από τον ίδιο τον Αναστάντα Χριστό και ολοκληρωτικά από το Άγιο Πνεύμα, στους Αγίους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής αναδεικνύοντάς τους σε διδασκάλους της οικουμένης.

Τα Αντίφωνα των Αναβαθμών του β' ήχου επισφραγίζονται με το ακόλουθο Προκείμενο καθώς και με τον ενδιάτακτό του στίχο.

"Ἐξεγέρθητι, Κύριε ὁ Θεός μου, ἐν προστάγματι ᾧ ἐνετείλω, 

καὶ συναγωγὴ λαῶν κυκλώσει σε" (Ψαλμ. 7,7-8).

Στίχ. "Κύριε, ὁ Θεός μου, ἐπὶ σοὶ ἤλπισα· 

σῶσόν με ἐκ πάντων τῶν διωκόντων με καὶ ῥῦσαί με" (Ψαλμ. 7,1).

Το προκείμενο και ο στίχος προέρχονται από τον Ζ' Ψαλμό. Ο Ψαλμός αποτελεί δέηση του πιστού προς το Θεό για βοήθεια. Ο πιστός προφανώς έχει κατηγορηθεί και συκοφαντηθεί για κάποιο αδίκημα. Ο πιστός προϋποτίθεται οτι βρίσκεται στο ναό της Ιερουσαλήμ, όπου κατέφυγε για να ζητήσει τη βοήθειά του από το Θεό και Τον παρακαλεί αναφορικά με τους διώκτες του. Ισχυρίζεται φυσικά οτι είναι αθώος και πως δεν διέπραξε το αδίκημα, για το οποίο κατηγορείται. Φυσικά ο Θεός είναι Εκείνος που θα εκδικάσει την υπόθεση ως δίκαιος Κριτής και ο πιστός πιστεύει οτι οι ασεβείς συκοφάντες θα έχουν την τύχη που ανέμεναν για τον ίδιο.