«Το βυζαντινό ξωκλήσι της Παναγίας Δαμνιώτισσας στον Καλόξυλο»
Ειρήνης Βασιλάκη
Aρχαιολόγου
 |
| Η Παναγία Δαμνιώτισσα |
Σε απόσταση περίπου 300 μέτρων βόρεια του όμορφου και γραφικού χωριού Καλόξυλος, στην περιοχή ‘’Δαμίνος’’ (εξ’ ου και η επωνυμία Δαμινιώτισσα ή Δαμνιώτισσα) βρίσκεται ο καλαίσθητος αυτός βυζαντινός ναός μέσα σε έναν ελαιώνα με αιωνόβιες ελιές.
 |
| Εικ. 1 Άποψη του τρούλου εσωτερικά |
Ανήκει στον τύπο του ελεύθερου σταυρού με τρούλο. Τα σκέλη του σταυρού έχουν ίσο μήκος και πλάτος και στο ανατολικό εγγράφεται η ημικυκλική κόγχη του ιερού. Μικρότερες κόγχες ανοίγονται στη βόρεια και νότια κεραία. Ο τρούλος, ο οποίος έχει διάμετρο 2,35 μ. υψώνεται στη διασταύρωση των κεραιών του σταυρού (εικ. 1). Η είσοδος στο ναό γίνεται από μία θύρα στη δυτική πλευρά και ο φωτισμός του κτηρίου από τα λιγοστά παράθυρα και τις θυρίδες. Στην αψίδα του ιερού τοποθετείται σύνθρονο μιας βαθμίδας και επισκοπικός θρόνος (εικ. 2)
 |
| Εικ. 2 Η αψίδα του ιερού με το σύνθρονο και τον Επισκοπικό θρόνο |
Δε διατηρείται στη θέση του το παλαιό τέμπλο. Σώζονται όμως αποσυνδεδεμένα αρκετά τμήματα μαρμαρόγλυπτου τέμπλου του 11ου αιώνα. Άλλα από αυτά είναι εντοιχισμένα στη βόρεια όψη του ναού και άλλα απλώς βρίσκονται διάσπαρτα στο μνημείο.
Στη δυτική πλευρά είχε κατασκευαστεί καμαροσκεπής νάρθηκας, ο οποίος σήμερα έχει καταρρεύσει (εικ. 3).
 |
| Εικ. 3 Ο ερειπωμένος σήμερα νάρθηκας |
 |
| Εικ. 4 Η παράσταση της Σταύρωσης |
Στο μεγαλύτερο μέρος των εσωτερικών επιφανειών του μνημείου διατηρούνται τοιχογραφίες, όχι όμως σε καλή κατάσταση. Ο διάκοσμος περιλαμβάνει τρία ζωγραφικά στρώματα. Το δεύτερο και το τρίτο χρονολογούνται στον 12ο και 13ο αιώνα αντίστοιχα, ενώ το πρώτο είναι παλαιότερο. Οι σωζόμενες παραστάσεις περιλαμβάνουν κατά βάση σκηνές του Δωδεκαόρτου κ.α. (εικ. 4, εικ. 5, εικ. 6). Ιδιαίτερης σημειολογίας είναι η τοιχογραφία του Αγίου Νικολάου προς τον οποίον η Θεοτόκος προσφέρει το ωμοφόριο και ο Χριστός το Ευαγγέλιο. Η εικόνα αυτή μας παραπέμπει στη ιστορία του Αγίου Νικολάου που ράπισε τον αιρετικό Άρειο και εκείνος στη συνέχεια ζήτησε και πέτυχε τη φυλάκιση του Αγίου. Στη φυλακή τον επισκέφτηκαν ο Χριστός και η Παναγία και του πρόσφεραν ένα Ευαγγέλιο και ένα ωμοφόριο, διακριτικά της αρχιεροσύνης του (εικ. 7, εικ.8).
 |
| Εικ. 5 Λεπτομέρεια παράστασης με το Χριστό και τους μαθητές |
 |
| Εικ. 6 Τμήμα τοιχογραφίας |
 |
| Εικ. 7. Η τοιχογραφία του Αγίου Νικολάου |
 |
| Εικ. 8 Η Παναγία (Λεπτομέρεια της προηγούμενης τοιχογραφίας) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλιο Ιστολογίου
Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.
Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.
Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.
Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.