Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (νε΄) ΤΟ Δ΄ Εωθινό Δοξαστικό!

Το Δ' Εωθινό Δοξαστικό

Θεοδώρου Ρόκα

Θεολόγου

Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας

Το επόμενο στη σειρά των εωθινών δοξαστικών είναι το "τέταρτο" (δ') το οποίο είναι το ακόλουθο:

"Ὄρθρος ἦν βαθύς, καὶ αἱ Γυναῖκες ἦλθον ἐπὶ τὸ μνῆμά σου Χριστέ, 

ἀλλά τὸ σῶμα οὐχ εὑρέθη, τὸ ποθούμενον αὐταῖς· 

διὸ ἀπορουμέναις, οἱ ταῖς ἀστραπτούσαις ἐσθήσεσιν ἐπιστάντες. 

Τί τὸν ζῶντα μετὰ τῷν νεκρῶν ζητεῖτε; ἔλεγον. 

Ἠγέρθη ὡς προεῖπε, τί ἀμνημονεῖτε τῶν ῥημάτων αὐτοῦ; 

Οἷς πεισθεῖσαι, τὰ ὁραθέντα ἐκήρυττον, ἀλλ' ἐδόκει λῆρος τὰ εὐαγγέλια, 

οὕτως ἦσαν ἔτι νωθεῖς οἱ Μαθηταί·

ἀλλ' ὁ Πέτρος ἔδραμε, καὶ ἰδὼν ἐδόξασέ σου, πρὸς ἑαυτὸν τὰ θαυμάσια".

Το δοξαστικό αυτό αποτελεί την "υμνολογική" συνέχεια και επανάληψη των γεγονότων που εξιστορεί ο ευαγγελιστής Λουκάς στην ακόλουθη ευαγγελική περικοπή, η οποία είναι γνωστή ως Δ' εωθινό ευαγγέλιο: "Τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων, ὄρθρου βαθέος ἦλθον ἐπὶ τὸ μνῆμα, φέρουσαι ἃ ἡτοίμασαν ἀρώματα, καί τινες σὺν αὐταῖς. Εὗρον δὲ τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου, καὶ εἰσελθοῦσαι οὐχ εὗρον τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου, καὶ Ἰδού, δύο ἄνδρες ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθήσεσιν ἀστραπτούσαις· ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν, εἶπον πρὸς αὐτάς· Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν; οὐκ ἔστιν ᾧδε, ἀλλ' ἠγέρθη. Μνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑμῖν, ἔτι ὢν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, λέγων, ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδοθῆναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν, καὶ σταυρωθῆναι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι. Καὶ ἐμνήσθησαν τῶν ῥημάτων αὐτοῦ, καὶ ὑποστρέψασαι ἀπὸ τοῦ μνημείου, ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσι τοῖς λοιποῖς. Ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία καὶ Ἰωάννα καὶ Μαρία Ἰακώβου, καὶ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς, αἳ ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα. Καὶ ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα αὐτῶν, καὶ ἠπίστουν αὐταῖς, ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα, καὶ ἀπῆλθε, πρὸς ἑαυτόν θαυμάζων τὸ γεγονός" (Λκ. 24,1-12).

Για μια ακόμα φορά ο λόγος που γίνεται τόσο στο ευαγγέλιο όσο και στο δ' εωθινό δοξαστικό αναφέρεται στα πρόσωπα των Μυροφόρων δηλ. στα πρόσωπα των αγίων εκείνων γυναικών που ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας το έργο της αλείψεως του ενταφιασμένου σώματος του Κυρίου. Έτσι λοιπόν "τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων" δηλ. μια μέρα αφού ολοκληρώθηκε και παρήλθε το Σάββατο, η ημέρα για τους Χριστιανούς αυτή είναι η Κυριακή, οι Μυροφόρες αγόρασαν τα κατάλληλα προς τον μυρισμό αρώματα για να μεταβούν στον Τάφο του Κυρίου και να αλείψουν το σώμα του όπως ακριβώς όριζαν οι διατάξεις του μωσαϊκού νόμου. Και ξεικώντας την πορεία τους για τον Πανάγιο Τάφο παρατήρησαν οτι ο λίθος του μνήματος είχε αποκυλισθεί και παράλληλα αντίκρισαν δυο άνδρες, οι οποίοι τους ανήγγελλαν το κοσμοσωτήριο και χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως του Χριστού λέγοντας τους: "τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν; οὐκ ἔστιν ᾧδε, ἀλλ' ἠγέρθη".

Όπως είναι φυσικό και δεδομένο η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν θα άφηνε έτσι αυτό το γεγονός, οτι δηλ. οι Μυροφόρες έμαθαν πρώτες για την Ανάσταση του Κυρίου. Γι αυτό το λόγο η ανάμνηση αυτού του γεγονότος δεν λαμβάνει χώρα μόνο την Κυριακή των Μυροφόφων, η οποία είναι αφιερωμένη στις γυναίκες αυτές αλλά και τις Κυριακές κατά τις οποίες αναγιγνώσκεται το β' εωθινό ευαγγέλιο και ψάλλεται το β' εωθινό δοξαστικό φέροντάς μας στο νου οτι η Ανάσταση του Κυρίου είναι ένα γεγονός καθολικό και παγκόσμιο που απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής, γλώσσας και φύλλου διότι μην ξεχνάμε την εποχή εκείνη οι γυναίκες θεωρούνταν ως αντικείμενα και όχι ως πρόσωπα - εικόνες Θεού. Έτσι λοιπόν ο Αναστάς Κύριος έρχεται όχι μόνο να τιμήσει το γυναικείο φύλο αλλά και να αποδείξει ακόμα και την ισότητα μεταξύ ανδρός και γυναικός.