Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (νστ΄) Το Ε΄ Εωθινό Δοξαστικό!

Το Ε' Εωθινό Δοξαστικό

Θεοδώρου Ρόκα

Θεολόγου

Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας

Ε' Κυριακή του Ματθαίου η ερχόμενη Κυριακή και ως δοξαστικό των Αίνων σειρά έχει το Ε' Εωθινό Δοξαστικό, το οποίο είναι το ακόλουθο:

"Ὢ τῶν σοφῶν σου κριμάτων Χριστέ! πῶς Πέτρῳ μὲν τοῖς ὀθονίοις μόνοις, ἔδωκας ἐννοῆσαί σου τὴν Ἀνάστασιν, Λουκᾷ δὲ καὶ Κλεόπᾳ, συμπορευόμενος ὡμίλεις, καὶ ὁμιλῶν, οὐκ εὐθέως σεαυτὸν φανεροῖς; Διὸ καὶ ὀνειδίζῃ, ὡς μόνος παροικῶν ἐν Ἱερουσαλήμ, καὶ μὴ μετέχων τῶν, ἐν τέλει βουλευμάτων αὐτῆς. Ἀλλ' ὁ πάντα πρός τὸ τοῦ πλάσματος συμφέρον οἰκονομῶν, καὶ τὰς περὶ σοῦ προφητείας ἀνέπτυξας, καὶ ἐν τῷ εὐλογεῖν τὸν ἄρτον, ἐγνώσθης αὐτοῖς, ὧν καὶ πρὸ τούτου αἱ καρδίαι, πρὸς γνῶσίν σου ἀνεφλέγοντο, οἳ καὶ τοῖς Μαθηταῖς συνηθροισμένοις, ἤδη τρανῶς ἐκήρυττόν σου τὴν Ἀνάστασιν, δι' ἧς ἐλέησον ἡμᾶς".

Το δοξαστικό αυτό έχει ως υπόβαθρο την ευαγγελική περικοπή που προέρχεται από το κατά Λουκάν ευαγγέλιο (24,12-35) και κάνει λόγο για την πορεία του Αναστάντος Χριστού προς Εμμαούς. Από την ευαγγελική περικοπή θα απομονώσουμε τη φράση: "Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν μετ' αὐτῶν, λαβὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἐπεδίδου αὐτοῖς. Αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοί, καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν· καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ’ αὐτῶν" (Λκ. 24,30), η οποία απαντά και στο ανωτέρω εωθινό δοξαστικό ως εξής: "ἐν τῷ εὐλογεῖν τὸν ἄρτον, ἐγνώσθης αὐτοῖς".

Τι αποσκοπεί να καταδείξει εδώ πέρα τόσο ο ιερός ευαγγελιστής όσο και ο ιερός υμνωδός; Μα φυσικά ότι οι Μαθητές που συνάντησαν τον Αναστάντα Κύριο κατάλαβαν πως πρόκειται για τον ίδιο τον Διδάσκαλό τους, τον σταυρωθέντα και αναστάντα πλέον Διδάσκαλο τους, όταν Εκείνος έλαβε στα χέρια του άρτο, τον ευλόγησε, τους τον έδωσε να τον καταλύσουν και ευθύς αμέσως εξαφανίστηκε από μπροστά τους. Η κίνηση της διανομής του τεμαχισμένου άρτου προς τους μαθητές του ήταν ακριβώς η ίδια κίνηση που είχε κάνει ο Κύριος στο Μυστικό Δείπνο λέγοντας "Λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου· καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες·τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν" (26,26-28), όπου παρέδωσε στους Μαθητές του το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Έτσι και τώρα, λίγο πριν αναληφθεί στους ουρανούς ξανακάνει το ίδιο. Παραδίδει για ακόμα μια φορά το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και εξαφανίζεται από μπροστά τους.

Στο σημείο αυτό αξίζει να παρατεθούν οι λόγοι του Αποστόλου Παύλου αναφορικά με το θεοσύστατο αυτό μυστήριο, το οποίο πραγματοποιείται σε ανάμνηση του σταυρικού θανάτου του Κυρίου και παράλληλα θέτει τις προϋποθέσεις για να μεταλαμβάνει κανείς των Αχράντων Μυστηρίων λέγοντας: "Ὁσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ. Ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου. Δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου. Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί" (Α' Κορ. 11,26-30).