Υμνογραφικά Ερμηνευτικά (νζ΄) Το Στ΄ Εωθινό Δοξαστικό

Το Στ΄ Εωθινό Δοξαστικό

Θεοδώρου Ρόκα

Θεολόγου

Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας

Κυριακή 16 Ιουλίου η ερχόμενη Κυριακή, Κυριακή των Πατέρων της Δ' Οικουμενικής Συνόδου και λόγω αυτού του γεγονότος στον Όρθρο θα ψαλλεί το δοξαστικό των Πατέρων αντί του ΣΤ' κατά σειρά εωθινού δοξαστικού, το οποίο μεταφέρεται στην ακολουθία της Α' Ώρας, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διατάξεις του Τυπικού της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και του Συστήματος Τυπικού των Ακολουθιών του Όλου Ενιαυτού, που ακολουθεί η Ελλαδική Εκκλησία.

Έτσι λοιπόν το ΣΤ' κατά σειρά εωθινό δοξαστικό που θα ψαλλόταν κανονικά στη θέση του αν δεν μεσολαβούσε η εορτή των Πατέρων της Δ' Οικουμενικής Συνόδου είναι το ακόλουθο.

"Ἡ ὄντως εἰρήνη σὺ Χριστέ, πρὸς ἀνθρώπους Θεοῦ, εἰρήνην τὴν σὴν διδούς, μετὰ τὴν Ἔγερσιν Μαθηταῖς, ἐμφόβους ἔδειξας αὐτούς, δόξαντας πνεῦμα ὁρᾷν, ἀλλὰ κατέστειλας τὸν τάραχον αὐτῶν τῆς ψυχῆς, δείξας τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας σου· πλὴν ἀπιστούντων ἔτι, τὴ τῆς τροφῆς μεταλήψει, καὶ διδαχῶν ἀναμνήσει, διήνοιξας αὐτῶν τὸν νοῦν, τοῦ συνιέναι τὰς Γραφάς· οἷς καὶ τὴν Πατρικὴν ἐπαγγελίαν καθυποσχόμενος, καὶ εὐλογήσας αὐτούς, διέστης πρὸς οὐρανόν. Διὸ σὺν αὐτοῖς προσκυνοῦμέν σε, Κύριε δόξα σοι".

Φυσικά το δοξαστικό αυτό έχει ως υπόβαθρο τη διήγηση του ευαγγελιστού Λουκά, γνωστή ως "ΣΤ' εωθινό ευαγγέλιο" (24,36-53), από την οποία θα απομωνόσουμε ένα χωρίο προκειμένου να το αντιπαραβάλλουμε με ένα επίσης χωρίο από το ανωτέρω δοξαστικό.

Αναφέρει λοιπόν η διήγηση του κατά Λουκάν ευαγγελίου: "Τί τεταραγμένοι ἐστέ, καὶ διατὶ διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; ἴδετε τὰς χεῖράς μου καὶ τοὺς πόδας μου, ὅτι αὐτὸς ἐγώ εἰμι, ψηλαφήσατέ με καὶ ἴδετε΄ ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει, καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα. Καὶ τοῦτο εἰπών, ἐπέδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. Ἒτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς, καὶ θαυμαζόντων, εἶπεν αὐτοῖς· Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε; Οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος, καὶ ἀπὸ μελισσίου κηρίου. Καὶ λαβὼν, ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν" (Λκ. 24,38-43). Η περικοπή αυτή αντιπαραάλλεται προς τη φράση του δοξαστικού: "κατέστειλας τὸν τάραχον αὐτῶν τῆς ψυχῆς, δείξας τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας σου· πλὴν ἀπιστούντων ἔτι, τὴ τῆς τροφῆς μεταλήψει".

Τι θέλουν να καταδείξουν τόσο ο ιερός ευαγγελιστής όσο και ο ιερός υμνωδός; Πως ενώ οι Μαθητές του Αναστάντος πλέον Χριστού παρότι Τον είδαν αναστημένο εντούτοις εξακολουθούσαν να έχουν αμφιβολίες για το εαν επρόκειτο πραγματικά για τον Διδάσκαλό τους. Έτσι ο Αναστάς Ιησούς τους έδειξε για ακόμα μια φορά τα τρυπημένα από τα καρφιά του Σταυρού χέρια του και πόδια του και τους ζήτησε κάτι για να φάει. Τότε εκείνοι του έδωσαν ψάρι και μέλι και ο Αναστάς Ιησούς έφαγε κανονικά με όλους τους παραβρισκόμενους.

Ανακύπτει ένα ερώτημα εδώ. Είχε ανάγκη φαγητού ο Αναστάς Ιησούς; Η απάντηση είναι κυρίως αρνητική. Δεν είχε ανάγκη φαγητού στην προκειμένη περίπτωση. Το έκανε όμως για έναν και μοναδικό λόγο. Για να φύγει από τους μαθητές του ακόμα και η παραμικρή αμφιβολία σχετικά με το ποιόν είχαν απέναντί τους. Δεν είχαν ένα φάντασμα όπως ενδεχομένως να νόμιζαν εκείνοι ή οποιοσδήποτε άλλος κακόβουλος άνθρωπος. Είχαν μπροστά τους τον Αναστάντα Κύριο γιατί πολύ απλά τα φαντάσματα δεν τρώνε φαγητό και δεν συντρώγουν με ανθρώπους ούτε συνδιαλέγονται μαζί τους.

Έτσι λοιπόν για μια ακόμα φορά η Ορθόδοξος Εκκλησία τόσο μέσω του ιερού ευαγγελίου όσο και με την υμνολογία της που μεταφέρει την Εκκλησιαστική Παράδοση τονίζει το κοσμοσωτήριο γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου και πως η Ανάσταση αυτή είναι ανάσταση του σώματος από τη στιγμή που η ψυχή επέστρεψε στο δικό της σώμα και ξαναέγινε άνθρωπος (εν προκειμένω ο Θεάνθρωπος Χριστός) απαλλαγμένος από τη σήψη, τη φθορά, το θάνατο και την αμαρτία.