Υμνογραφικά - Ερμηνευτικά (ριστ΄) Το Δοξαστικό - Θεοτοκίο των Αποστίχων του Εσπερινού του Β΄ Ήχου! Από το Θεολόγο και Πρωτοψάλτη Θεόδωρο Ρόκα

Θεοδώρου Ρόκα

Θεολόγου

υπ. Δρος Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α.

Στη συνέχεια της ερμηνείας των Δοξαστικών - Θεοτοκίων των Αποστίχων του Εσπερινού των Σαββάτων, σήμερα θα ασχοληθούμε με  το δοξαστικό των Αποστίχων του Δευτέρου ήχου, το οποίο είναι το ακόλουθο:

"Ὢ θαύματος καινοῦ, πάντων τῶν πάλαι θαυμάτων! τίς γὰρ ἔγνω Μητέρα, ἄνευ ἀνδρὸς τετοκυῖαν, καὶ ἐν ἀγκάλαις φέρουσαν, τὸν ἅπασαν τὴν κτίσιν περιέχοντα; Θεοῦ ἐστι βουλὴ τὸ κυηθέν, ὃν ὡς βρέφος Πάναγνε, σαῖς ὠλέναις βαστάσασα, καὶ μητρικὴν παρρησίαν πρὸς αὐτὸν κεκτημένη, μὴ παύσῃ δυσωποῦσα ὑπὲρ τῶν σὲ τιμώντων, τοῦ οἰκτειρῆσαι καὶ σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν".

Το ανωτέρω δοξαστικό κάνει λόγο για ένα βασικό ζήτημα που αφορά τόσο τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όσο και για την αποκάλυψη του σχεδίου της θείας οικονομίας για τη σωτηρία του ανθρώπου. Το ζήτημα αυτό δεν είναι άλλο από την άσπορο σύλληψη του Υιού και Λόγου του Θεού και την κύησή του από την Παρθένο Μαρία.

Ο τόκος - καρπός της κοιλίας της Υπεραγίας Θεοτόκου δεν είναι κάτι το συνηθισμένος, δηλ. γόνος φυσιολογικού τοκετού, αλλά καρπός που αφενός κυοφορήθηκε στην γαστέρα της Κυρίας Θεοτόκου αφετέρου εσυλλήφθη και ενηνθρώπησε με τη συνεργεία του Παναγίου Πνεύματος.

Η σύλληψη, κύηση και γέννηση του Σωτήρος Χριστού δεν ήταν φυσική αλλά υπερφυσική. Δεν συνετελέσθη με τη συνεύρεση ανδρός και γυναικός αλλά με τη συνεργεία του Παναγίου Πνεύματος. Ο Υιός και Λόγος του Θεού εκένωσε εαυτόν και ενοίκησε στην γαστέρα της Κυρίας Θεοτόκου, η οποία ως εκπρόσωπος ολόκληρου του ανθρώπινου γένους προσέφερε την ύπαρξή της για να συντελεστεί αυτό το μοναδικό, ανεπανάληπτο και συνάμα κοσμοσωτήριο γεγονός της ασπόρου συλλήψεως και σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού.

Όντως είναι παράδοξος ο τρόπος που συνέλαβε τον άχρονο Υιό και Λόγο του Θεού η Πανάμωμος και Αειπάρθενος Μήτηρ, η οποία όταν δέχτηκε τον ευαγγελισμό της από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ απόρησε λέγοντας: "πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;" (Λκ. 1,34). Και έλαβε την ακόλουθη απάντηση του Αρχαγγέλου πως "Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι" (Λκ. 1,36), στην απάντηση του οποίου στέκεται ο ιερός υμνογράφος και δηλώνει απερίφραστα "ἀκατάληπτός ἐστιν ὁ τρόπος τῆς κυήσεως".

Το μέγιστο αυτό θαύμα, η σάρκωση δηλ. του Υιού και Λόγου του Θεού, δεν μπορεί να ερμηνευθεί από κανέναν άνθρωπο ή άγγελο. Παραμένει άγνωστο και απόλυτο μυστήριο. Γι αυτό και ο υμνογράφος προκειμένου να καθησυχάσει τον πιστό ακροατή του ανωτέρω ύμνου ή ακόμα καλύτερα τον μετέχοντα, στις ιερές ακολουθίες τη Εκκλησίας, πιστό αναφέρει "ὅπου γὰρ βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις".